راهبردهاي فرهنگ پذيري و بهداشت رواني مهاجرين افغانستاني در شهرك قائم قم (مطالعه‌اي انسان‌شناختي)

Acculturation Strategies and Mental Health of Afghan Immigrants in Iran: An Anthropological Study

بهداشت رواني افراد، به‌خصوص جماعت‌هاي مهاجر در علوم اجتماعي متأخر از مباحث مجادله برانگيزي است و نقش آن در سبك زندگي افراد و حيات اجتماعي آن‌ها مورد توجه قرار گرفته است. شناخت توانايي‌ها، توان مقابله با فشارهاي طبيعي زندگي، سودمندي براي اجتماع، مشاركت جمعي، ازجمله عناصر مهم اين بهداشت تلقي مي‌شوند. امر مهاجرت، به‌خودي‌خود موضوع بهداشت رواني را مطرح مي‌سازد، زيرا چالش‌هايي چون يادگيري زبان جديد، تفاوت‌هاي فرهنگي، ابهام در وضعيت اقتصادي، دوري از سرزمين آباء و اجدادي و ... براي هر مهاجر فرايند فرهنگ پذيري را اضطراب‌آور مي‌سازد. هرچند به نظر مي‌رسد كه همه مهاجرين جهت بهبود وضعيت خود در فرهنگ جديد، تلاش‌هايي جهت سازگاري بيشتر و بهتر با آن دارند. در عمل، هر مهاجر نسبت به شرايط محيطي و شخصيتي خود راهبرد ويژه‌اي را براي فرهنگ پذيري (انطباق، همانندي، جدايي و حاشيه گزيني)انتخاب مي‌كند كه پيامدهاي هركدام متفاوت از ديگري است. بسته به انتخاب يا تحميل هركدام از اين راهبردها، ميزان آسايش روحي- رواني او در محيط جديد متفاوت خواهد بود. بدين ترتيب، در دو راهبرد اول، مهاجر از آسايش بيشتر و اضطراب كمتر نسبت به دو راهبرد آخر برخوردار خواهد بود. البته توجه به ساير ويژگي‌هاي خود، مانند شخصي، اقتصادي، اجتماعي و به‌خصوص وضعيت سرمايه اجتماعي، در اين آسايش رواني نقش مهمي ايفا خواهند كرد. در اين مقاله با استفاده از روش‌هاي انسان‌شناختي (مصاحبه‌هاي ژرفانگر و مشاهده‌هاي‌حين‌مشاركت) و با بهره‌گيري از چارچوب مفهومي راهبردهاي فرهنگ پذيري و سرمايه اجتماعي به جنبه‌هاي اساسي مسأله بهداشت و آسايش رواني مهاجرين افغانستاني ساكن در شهرك قائم قم پرداخته‌ شده است.

Mental health is a key factor in social life and its importance is emphasized in recent social sciences. Self-esteem, independency, ability to cope with pressures and stressors of life, social efficiency and participation in activities of community, are considered important factors of mental health. Historical observation of disadvantages and mental disorders in the immigrant population have helped to shape and improve prevailing theories on immigration and mental health and disorders. Immigration raises the issue of mental health since challenges such as learning new language, dealing with cultural differences, economic and residential instability, distance from ancestral lands and homesickness make the process of acculturation stressful, hard and complicated. Although it seems that all immigrants are struggling for more adaptation and improvement of their status in the new culture, but in practice, each immigrant has a special strategy for acculturation or socialization in their new situation that has different consequences. These strategies can be adaptation, similarity, separation and marginalization in the new culture. In this article, we try to study the mental health of Afghan immigrants in Iran, using anthropological qualitative methods and applying theoretical frameworks of acculturation, considering social and demographical characteristics. The goal of this article is to draw conclusions concerning the relationship between status of immigrants and their mental health.