واكاوي كاركرد تربيتي بشارت و انذار نهان در آيه‌ي 160 سوره‌ي مباركه‌ي انعام

تبيين صحيح بشارت‌ها و انذارهاي قرآني، از آن جهت كه نقش مهمي در ترغيب انسان به انجام نيكي‌ها دارند، از بعد تربيتي اهميت بسياري دارند؛ چنان‌كه هشدار درباره ي عواقب ناگوار اعمال ناپسند نيز چنين است. در آيه‌ي 160 سوره‌ي انعام، خداوند وعده داده است كه براي نيكوكاران پاداشي ده برابر خواهد بود. اين در حالي است كه گناه‌كاران جز به مانند آنچه انجام داده‌اند، مجازات نخواهند شد. از ديرباز، توجه مفسران به بشارتِ دريافت پاداش مضاعف، معطوف بوده است؛ اما امعان نظر در اين آيه، دو مطلب مهم تربيتي ديگر نيز به‌دست مي‌دهد كه مفسران به آن توجه نداشته اند. در اين پژوهش كه با روش توصيفي_تحليلي صورت گرفته، با عنايت به اين نكات، به تبيين استفاده ي انذاري به نيكان و بشارتي به گناه‌كاران از دو تعبير «جاء بالحسنه» و «جاء بالسيئه» پرداخته شده و ضمن اشاره به عوامل تباه‌كننده ي اعمال و عوامل پوشاننده‌ي گناهان، به‌دست‌ آمده است كه تعبير به «جاء بالحسنه» (آوردن امر نيك) و «جاء بالسيئه» (آوردن گناه) به جاي «انجام عمل»، متضمن انذاري لطيف به نيكان و بشارتي لطيف تر به گنه كاران است؛ به‌گونه‌اي كه از يك‌سو، سبب پيش گيري از غرور نيكوكاران و توجه آنان به دوري از عوامل حبط اعمال و از ديگر سو، باعث تشويق گناه كاران به جبران گناه و افزايش اميد آنان به رحمت واسعه ي خداوند مي شود.