الگوي رابطة بين دولت و سازمان‌هاي غير دولتي در سياست‌گذاري اجتماعي ايران

Pattern of Relation between State and Non-Governmental Organizations in Iran's Social Policy

واقع امر اين است كه موفق‌ترين سياست‌هاي اجتماعي آنهايي‌اند كه با مدل «تركيب رفاهي» و شراكت عامليت‌هاي چندگانة دولت، بخش خصوصي، جامعة مدني، خانواده و نهادهاي بين‌المللي تدوين و اجرا مي‌شوند. بنا به ضرورت حضور سازمان‌هاي غير دولتي (NGOs) در سياست‌گذاري اجتماعي، مقالة حاضر كه مبتني بر كاربست روش تحليل محتواي كيفي و تكنيك مصاحبة عميق نيمه‌ ساختار يافته با راهبرد نمونه‌گيري گلوله‌ برفي در بين 21 سازمان غير دولتي موفق در شهر تهران در عرصه‌هاي مختلف سياست‌گذاري اجتماعي مي‌باشد، روايتي است بر جايگاه اين سازمان‌ها در سياست‌گذاري اجتماعي در ايران. نتايج نشان داد كه واقعيت عامليتِ سياست‌گذاري اجتماعي در ايران، ماهيت دولتي دارد و موقعيت سازمان‌هاي غيردولتي در اين سياست‌گذاري، موقعيتي تزئيني، ابزاري، نمايشي، سايه‌وار و سياسي است، در بسياري از موارد نقش آنها به مجريان صرفِ قوانين دولت و مؤسسات خدماتي تقليل يافته و فاقد جايگاه مشخصي در سياست‌گذاري اجتماعي‌اند. حتي در جاهايي كه برخي از آنها در سياست‌گذاري اجتماعي نقش دارند، نَه‌ تنها نقش آنها محدود به مرحلة خاصي از چرخة سياست‌گذاري اجتماعي (عمدتاً مرحلة اجرا) است، بلكه غالب آنها دچار دگرديسي هويتي شده و سازمان‌هايي وابسته به دولت‌اند (سازمان‌هاي شبه‌ غير دولتي/غير دولتيِ دولتي). نتايج تحقيق دلالت بر امتناع نقش سازمان‌هاي غير دولتي در سياست‌گذاري اجتماعي و به تعبيري امتناع اجتماع‌ محوري در سياست‌گذاري اجتماعي ايران دارد.

Indeed, the most successful social policies are those that have been developed and implemented with the "welfare mixture" and the partnership of multiple agencies, including government, the private sector, civil society, the family, and international institutions. Based on especially the presence of NGOs in social policy, the paper, based on qualitative content analysis and interview technique with sampling snowballing strategy, among 21 successful NGOs in the city of Tehran in various areas of social policy, is a narrative about the position of these organizations in social policy in Iran. The results showed that the reality of the social policy agency in Iran has a governmental nature and the position of NGOs is decorative, instrumental, dramatic, obscure and political, their role is limited to enforcers of government regulations and service agencies and lacking a clear place in social policy. Even in places where some NGOs play a role, not only their role is limited to a certain stage of the social policy cycle (mainly the implementation phase), but most of them are subject to identity transformation and government-dependent organizations (semi-NGOs/GNGOs). Results of this study suggests the refusal of the role of NGOs and community-based actions in the social policy of Iran.