آسيب‌شناسي تدريس مهارت ‌خواندن در گروه‌هاي زبان و ادبيات عربي دانشگاه‌هاي دولتي ايران

Pathology of Teaching Reading Skill in Arabic Language and Literature Departments of Iranian State Universities

مهارت خواندن از مهارت‌هاي مهم زبان است كه در يادگيري زبان دوم نقش ويژه‌اي ايفا مي‌كند و از شروط موفقيت در ياددهي آن، توجه اساتيد به تدريس آن با استفاده از روش‌ها و راهبردهاي تدريس مناسب است. اين مهارت، درس مخصوصي در رشتۀ زبان و ادبيات عربي ندارد و معمولاً در دروس متون ادبي به تدريس آن توجه مي‌شود؛ با وجود اين ملاحظه مي‌شود كه تدريس آن به خوبي صورت نمي‌گيرد و دانشجويان، اين مهارت را به خوبي كسب نمي‌كنند. از اين رو، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصيفي­ تحليلي و روش پيمايشي به بررسي نقاط ضعف تدريس مهارت خواندن در گروه‌هاي زبان و ادبيات عربي دانشگاه‌هاي دولتي ايران در مقطع كارشناسي مي‌پردازد و راهكارهايي را به‌منظور آموزش بهتر اين مهارت ارائه مي‌دهد. نمونۀ آماري پژوهش را 22 استاد (كلاس) متون ادبي، و 124 دانشجوي ترم آخر كارشناسي رشتۀ زبان و ادبيات عربي در 12 دانشگاه دولتي ايران تشكيل مي‌دهند؛ ابزارهاي مورد استفاده در پژوهش حاضر براي گردآوري اطلاعات، مشاهده، مصاحبه و آزمون است كه مشاهده و مصاحبه به‌ منظور گردآوري داده‌هاي مربوط به تدريس مهارت خواندن و آزمون به‌ منظور ارزيابي توانمندي دانشجويان در مهارت خواندن به كار گرفته شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه از نقاط ضعف تدريس مهارت خواندن، كم‌توجهي اساتيد دروس متون ادبي به استفاده از روش تدريس مناسب براي آموزش اين مهارت، همچنين كم‌توجهي آن‌ها به استفاده از راهبردهاي نوين تدريس است و بين هريك از اين موارد و توانمندي دانشجويان در مهارت خواندن رابطه‌اي معنادار وجود دارد كه بيانگر تأثير هر يك از آن‌ها بر ضعف دانشجويان در مهارت خواندن است.

Reading skill is one of the most important language skills that play a special role in learning a second language. Success in learning reading skill depends on proper teaching strategies and methods being used by professors. Since this skill does not have a specific course in Arabic Language and Literature program, it is often seen that teaching reading skill is neglected and the students do not acquire this skill well. Therefore, the present study uses a descriptive-analytical method and a survey method to study teaching reading skills in the Arabic language and literature departments of Iranian state universities at M.A. level. The statistical sample of this study is composed of 22 teachers (classes) of literary texts and 124 undergraduate students in the Arabic Language and Literature Department of 12 Iranian State universities. The data gathering tools used in this study are observation, interview and test. The results show that the teachers pay "little" attention to teaching reading skills and using modern strategies for teaching, and often use conference strategy to teach.