از كليشه تا آموزش

From Stereotype to Education

بيماري ايدز در طول دهه‌هاي گذشته، قربانيان زيادي در ايران گرفته است. بازتاب و بازنمايي رسانه‌اي اين مسئلۀ مبتلابه جامعۀ ايران در آثار هنري و رسانه‌اي، در نگاه جامعه به اين بيماري مؤثر بوده است. مقالة حاضر درصدد است تا ضمن مروري بر روند بازنمايي كليشه‌پردازانه ويروس اچ‌آي‌وي و بيماري ايدز و مبتلايان به آن در تلويزيون ايران، بر سريال تلويزيوني پريا كه ضمن دراماتيزه كردن ابعادي از شيوع اين بيماري در جامعۀ ايران، رويكردي آموزش‌ محور در پرداخت به اين بيماري داشت، متمركز شده است. 23 سكانس براي تحليل لايه‌هاي معنايي موجود در آنها با استفاده از روش‌ نشانه‌شناسي فيسك انتخاب شد و در سه سطح، نشانه‌هاي ارائه‌ شده در خصوص بيماري و بيماران ايدز و مبتلايان به ويروس اچ‌آي‌وي تحليل گرديد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه گرچه سريال پريا در نمايش بيماري ايدز و مبتلايان به ويروس اچ‌آي‌وي، با واقعيت فاصلة بسيار دارد و برخي آموزش‌ هاي انعكاس‌ يافته در آن، كاستي‌هايي دارد، اما اين سريال با فاصله گرفتن از كليشه‌سازي‌هاي معمول تلويزيون در اين زمينه، دربردارندۀ رويكرد همدلانۀ بيشتري در قبال بيماران مبتلا به ايدز و ويروس اچ‌آي‌وي است. همچنين در اين سريال از ميان مؤلفه‌هاي گوناگون مربوط به درمان بيماري، تنها بر حمايت عاطفي و رواني خانواده‌ها از بيماران، متمركز بوده است و درمان‌هاي دارويي كمتر مورد توجه قرار گرفته است.

During the past decades, AIDS has made many victims in Iran. The media representation of this Iranian society issue in the artistic and media works, has been effective on society's view of the disease. This article aims to study the representation of HIV/AIDS and those who are affected by it on Iranian television, focusing on the "Paria" TV series; which in addition to dramatizing some aspects of the prevalence of HIV in Iranian society, had an educational approach to this disease. 23 sequences were selected for analyzing the semantic layers in them using the John Fiske’s semiotics. The presented signs of HIV and AIDS patients in three levels were analyzed. The findings of this study show although "Paria" is far from realistic in the representation of AIDS and Some of its educations have faults, the TV series contains a more empathetic approach to AIDS patients, departing from conventional television stereotypes in this field. The TV series also focuses on the emotional and psychological support of families among the various components of the treatment, and less attention was paid to drug therapies.