گسترش كمّي آموزش عالي با تأكيد بر پيامدهاي اجتماعي؛ نظريه‌اي داده‌ بنياد

دانشگاه بسان دستاورد جهاني نوانديش در گذار تحولات ساليان گذشته دستخوش تغييرات زيادي از جمله گسترش كمّي آموزش عالي و افزايش پذيرش دانشجويان در رشته هاي مختلف شده و همزمان با اين پديده جهاني بافت آموزش عالي ايران نيز تغييرات مشابهي داشته است. دانشگاه در قالب نهادي اجتماعي پس از ورود به بافتهاي مختلف پيامدهاي اجتماعي با خود به همراه دارد كه بسياري از آنها در رده عوامل قابل مشاهده قرار نمي گيرد كه گاه از نظر شاخصهاي كمّي نمي توان آنها را اندازه گيري كرد. از اين رو، در اين پژوهش براي درك پيامدهاي اجتماعي گسترش كمّي آموزش عالي، با استفاده از بنيان نظري تفسيرگرايي، در پژوهشي از نوع كيفي، با به كارگيري رويكردهاي نظريه پردازي داده بنياد و پژوهش مبتني بر روايت و روش مصاحبه عميق بدون ساختار، از سه دسته داده بخش بهره برده شد كه شامل 54 مرد و زن در سه گروه عضو هيئت علمي، فعال اجتماعي و دانشجو از سه استان گيلان، قم و سيستان و بلوچستان بودند. نتايج نشان داد كه بالا رفتن سطح دسترسي مردم به آموزش عالي به عنوان مطالبه اي همگاني حاصل از انباشت نسلي و مبتني بر قانون اساسي آغازگر سياستهاي گسترش كمّي بوده است كه از منظر مشاركت كنندگان ردپاي آن بر بالا بردن سطح آگاهي، رشد و توسعه شهري، تغيير در سبك زندگي، شكل گيري هنجارهاي نوين اجتماعي، بي ارزش شدن مدرك تحصيلي و دانشگاه، كاهش چشمگير كيفيت آموزش عالي و اثرهاي آن در بحران افزايش منابع انساني ناكارآمد و افزايش بيكاري هاي منطقه اي ديده مي شود.