تحليل محتواي كتاب المصطلحات المتداولة في الصحافة العربية

Content Analysis of a Book: Current Terms in Arabic Press

تأليف كتب آموزشي در رشتۀ مترجمي زبان عربي، كمك شاياني در بهبود وضعيت ترجمه از زبان عربي به فارسي داشته است. بيشترين كتاب‌هاي تأليف شده در اين زمينه، در موضوعات سياسي، اقتصادي، رسانه‌‌‌اي، اجتماعي و ورزشي است. نكتۀ قابل توجه در تدوين و تأليف چنين آثاري، اين است كه در كنار محاسن آن‌ها نبايد از كاستي‌‌‌ها در حوزۀ نگارش، ساختار و ترجمه غافل بود. كتاب المصطلحات المتداولة في الصحافة العربية جزو اين آثار و گزيده‌‌‌اي از مطبوعات عربي و ترجمۀ آن به زبان فارسي است. اثر مذكور به دليل تدريس و اعتبار علمي‌اش، نبايد داراي نواقص علمي در اين حوزه باشد. با توجه به شواهد مورد نظر در اثر، روش پژوهش حاضر، روش توصيفي ـ تحليلي براساس داده‌هاي موجود در متن است. مقالۀ حاضر ضمن برشماري محاسن كتاب، به ارزيابي كمبودها و ارائۀ پيشنهادهايي به منظور رفع آن‌ها در حوزه‌‌‌هاي ساختار، محتوا، نگارش و ترجمه مي‌‌‌پردازد. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه به ساختار كلي كتاب و رعايت الزامات آن از جمله: روزآمدي، ذكر علمي منابع، اشاره به نوع آموزش و تدريس كمتر توجه شده است. همچنين عملكرد مترجم محترم در برگردان جملات‌‌‌ و عبارات از مطبوعات عربي به زبان فارسي، به صورت ترجمۀ تحت‌‌‌اللفظي بوده و از ساخت نحوي زبان مبدأ تبعيت كرده و به اصول ترجمه توجه كافي نداشته است.

Writing textbooks for Arabic translation courses has been a great help to improve the quality of Arabic-Persian translations. Most of the books written in this regard have been on the principles of translation for political, economic, media, social, and sport texts. The important point in evaluation of these books is that while their advantages are appreciated, their shortcomings in terms of writing, structure and translation should not be ignored. Current Terms in Arabic Press is one of the books written on teaching translation and consists of extracts from Arabic press and their translations into Persian. Because of its didactic and academic nature, the book is supposed to be free of academic-related mistakes. On the basis of the observed data extracted from the text, a descriptive-analytical method was used. While appreciating the advantages of the book, this paper assesses its deficiencies, and to remove them, it offers some suggestions about the structure, content, writing style, and renderings. The findings indicate that the author failed to pay enough attention to the overall structure and necessities of the book such as using up-to-date content and methods, providing references, and delineating the teaching method. Moreover, taken literal translation as a method for rendering phrases and sentences from Arabic into Persian, the translator neglected translation principles and followed the source language syntax.