بررسي مقاومت به پوسيدگي فوزاريومي ريشه گلرنگ با استفاده از آزمون بيماريزايي و نشانگر مولكولي AFLP

Searching for resistance to Fusarium root rot in safflower genotypes using pathogenicity test and AFLP molecular markers

گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) گياهي يكساله و دانه روغني است كه در شرايط آب و هوايي گرم و خشك كشور به خوبي سازگار مي باشد و توليد آن بخاطر روغن اخيرا گسترش يافته است. پوسيدگي فوزاريومي ريشه يكي از بيماري هاي مهم گلرنگ در ايران مي باشد. استفاده از ارقام مقاوم يكي از راهكارهاي اصلي براي كاهش خسارت وارده به شمار مي رود. در تحقيق حاضر تنوع ژنتيكي ارقام گلرنگ و مقاومت نسبي به پوسيدگي فوزاريومي ريشه با استفاده از نشانگرهاي AFLP بررسي گرديد. شصت ژنوتيپ انتخابي در سه تكرار با استفاده از طرح بلوك كاملا تصادفي تحت شرايط آزمايشگاهي و گلخانه اي مورد بررسي قرار گرفتند. چهل و نه ژنوتيپ از ايران و 11 ژنوتيپ از ساير كشورها با استفاده از جدايه بيماريزاي Fusarium solani (جدا شده از گلرنگ) تلقيح شده و بر اساس نوع واكنش به بيماري در پنج گروه مقاوم، نيمه مقاوم، حساس، نيمه حساس و متحمل گروه بندي شدند. با توجه به نتايج بررسي تنوع ژنتيكي حاصل از نشانگرهاي AFLP، ژنوتيپ ها بر اساس مقاومت به بيماري متمايز و گروه بندي شدند. بوت استرپ براي مقايسه اختلاف ميانگين درون و بين ژنوتيپ ها و ميزان مقاومت به بيماري پوسيدگي فوزاريومي استفاده گرديد. خوشه بندي حاصل از نتايج AFLP و خصوصيت مقاومت ژنوتيپ ها تطابق كامل نداشتند اما ژنوتيپ هاي مقاوم و حساس به طور كامل از يكديگر جدا شده و با اختلاف معني دار از ساير ژنوتيپ ها خوشه بندي شدند.

Safflower (Carthamus tinctorius L.) is an annual oilseed crop adapted chiefly to the warm climate areas of Iran, which recently commercial production became concentrated to produce oil. Fusarium root rot is one of the important diseases of safflower in Iran. Whereas the use of resistant cultivars is one of the main strategies for reducing the loss and damage caused by pathogens in plants, this research was conducted to study the genetic diversity of safflower genotypes using AFLP markers and to compare relative resistance to Fusarium root rot. Sixty selected cultivars and lines derived from various regions were evaluated in randomized complete block design in three replications under in vitro and green house condition. Forty nine genotypes of safflower from Iran and 11 from other countries were inoculated with a selected identified pathogenic isolate of Fusarium solani derived from safflower. Genotypes were classified into five groups based upon the type of reaction to the disease; i.e. resistant, semi-resistant, tolerant, susceptible and semi-susceptible. Genetic diversity of the genotypes was assessed using AFLP markers. The results indicated differences among genotypes for resistance to Fusarium and clustering based on this trait. A bootstrap procedure was used to compare mean distances within and between genotypes and resistance to Fusarium root rot. Clustering based on AFLP markers and phenotypic resistance traits did not indicate complete concordance, but resistance and susceptible genotypes were separated from one another and have significant differences with other genotypes.