بازشناسي عمارت تاريخي شاسوسا

Recognition of Shasusa Historical Edifice

بناي تاريخي شاسوسا در ميان اراضي زراعي دشت ملاحبيب در حدود دو كيلومتري شهر كاشان و در كنار جادۀ قديم آران‌وبيدگل، پشت خط راه‌آهن كاشان قرار گرفته است. ساختار بنا يك چهارطاقي است با پوشش كلنبو به عنوان طاق، و گوشواره‌هاي طاق از نوع سه‌كنج است. اين بنا يك بناي خشتي است و مصالح آجر تنها در قسمت رينگ طاق آن به كار رفته است. اندود گچ و كاهگل دو اندود اصلي هستند كه به ترتيب در بدنه‌هاي داخلي وخارجي بنا استفاده شده‌اند. اين فضا در ميان زميني با ديواري گلي و آجري محصور شده است. قديمي‌ترين سندي كه از اين عمارت ذكري به ميان آورده، كتاب تاريخ كاشانِ ضرابي است. اما آنچه باعث شده نام اين بنا بر سر زبان‌ها بيفتد، شعري از سهراب سپهري به نام «شاسوسا»ست كه در مجموعۀ شعر آوار آفتاب وي به چاپ رسيده است. با توجه به اينكه تاكنون مطالعات دقيقي راجع به دوره‌بندي تاريخي و كاربري اين بنا صورت نگرفته، در اين مقاله سعي شده است با تكيه بر مطالعات كتابخانه‌اي و ميداني، به پاسخي دقيق دربارۀ دوره‌بندي تاريخي و نوع كاربري بنا برسد. با استناد به اين مطالعات، مي‌توان گفت كه عمارت شاسوسا، در گذشته بنايي مذهبي بوده و به عنوان زيارتگاه، مورد توجه اهالي منطقۀ كاشان بوده است.

Shasusa historical building is located in farmlands of Mullahabib plain about two kilometers far from Kashan, adjacent to the old road to Aran and Bidgol, behind the rail lines of Kashan. The building has a four-vault structure with Colombo coverage as the vault and the corners of which are in the form of squinches. This building is covered by adobe and the ring of vaults are built of brick. Stucco and plaster of clay and straw(thatch) are two main materials that are used in the interior and exterior structure of the building respectively. The area is located at the center of a land surrounded by a mud and brick wall. “History of Kashan-e-Zarrabi” book is deemed to be the oldest document in which the name of this historical building is mentioned. But the reason that the name of this building has got abroad and is almost well- known by many people lies behind the fact that a poem composed by Sohrab Sepehri is called “Shasusa” which has been published in his poetry collection of “Debris of Sun”. Since no accurate research has been carried out on category of historical period and the use of this building so far, this study aims to discover an accurate answer about category of historical period and the use of this building through a desk and field research. According to these studies, it could be reasonably argued that Shasusa building had been a religious monument in past and it was paid attention by the inhabitants of Kashan as a shrine.