اختلالات و الگوي بازگشت زباني بيماران زبان‌پريش دوزبانه تركي آذربايجاني-فارسي با آسيب زيرقشري

Language disorders and recovery patterns in bilingual Azerbaijani Turkish-Persian aphasics with subcortical brain lesions

ماهيت و تفاوت زبان­ پريشي ناشي از آسيب به ساختارهاي قشري و زيرقشري مغز در بيماران دو/چندزبانه يكي از مهم­ترين و جديدترين موضوع­ ها در پژوهش ­هاي مربوط به عصب­ شناسي زبان مي­باشد. در اين مقاله، اختلالات و الگوي بازگشت زباني دو بيمار زبان­ پريش دوزبانه­ ي تركي آذربايجاني-فارسي با آسيب زيرقشري، با استفاده از آزمون زبان­ پريشي دوزبانه، مورد بررسي قرار گرفت. روش پژوهش از نوع موردي بود و تجزيه و تحليل داده ­ها به­ صورت توصيفي انجام شد. جامعه­ ي آماري شامل بيماران زبان­پريش دوزبانه­ي استان زنجان با آسيب زيرقشري مي­باشد. از ميان آن­ها، دو بيمار براي مطالعه انتخاب شدند. براي گردآوري داده­ ها و ارزيابي رفتار زباني آزمودني ­ها، از نسخه ­ي­ زبان تركي آذربايجاني و نسخه ي­ زبان فارسي آزمون زبان‌‌پريشي دوزبانه استفاده شد‌‌. با توجه به يافته­ اي پژوهش، نوع زبان­پريشي بيمار اول در هر دو زبان زبان­پريشي بروكا تشخيص داده شد. زبان‌پريشي بيمار دوم در زبان تركي آذربايجاني، از نوع زبان ­پريشي بروكا و در زبان فارسي، زبان پريشي زيرقشري در نظر گرفته شد. بنابراين، بر اساس نوع زبان­ پريشي و ناحيه­ ي­ آسيب­ديده در مغز آزمودني هاي اين پژوهش، به نظر مي‌رسد كه وجود آسيب در بخش زيرقشري مغز در افراد دوزبانه، الزاماً به زبان ­پريشي يكسان در زبان اول و دوم بيمار منجر نم ي­شود. علاوه­ بر اين، الگوي بازگشت زباني بيمار اول الگوي موازي و الگوي بازگشت زباني بيمار دوم، الگوي متمايز تشخيص داده شد. نتايج نشان دادند كه تفاوت در عملكرد نحوي بيماران با آسيب زيرقشري، در چارچوب انگاره­­ي حافظه­ اخباري و راهبردي و نظريه­­ ي عصبي­-زبان­شناختي دوزبانگي قابل تبيين است. در پايان، پيشنهادهاي پژوهشي و آموزشي نيز ارائه گرديده است.

One of the most important and latest issues in neuro-linguistic studies relates to the nature of and the difference between aphasias resulting from damage to the cortical and sub-cortical brain structures in bi/multilingual aphasics. In this paper, language disorders and recovery patterns in two bilingual Azerbaijani Turkish-Persian aphasics with sub-cortical brain lesions were studied. The study was a field research which utilized descriptive statistics. Research population consisted of bilingual aphasics in Zanjan Province who had sub-cortical lesions. For this study, two aphasics were selected from the population. The Turkish and Persian versions of Bilingual Aphasia Test were employed to explore the linguistic behavior of the subjects and to collect the required data. The findings showed that the first patient suffered Broca’s aphasia in both languages. The second patient was diagnosed with Broca’s aphasia in Azerbaijani Turkish and sub-cortical aphasia in Persian. Thus, based on the type of aphasias and the location of brain lesions in the subjects of this study, it appears that the presence of lesions in the sub-cortical area does not necessarily lead to similar language disorders in the first and second languages of the bilingual aphasics. The language recovery patterns of the first and the second subjects were judged to be parallel and differential, respectively. The results revealed that the neuro-linguistic theory of bilingualism and the declarative/procedural memory model could be used to explain the differences in syntactic performance between bilingual aphasics with sub-cortical damage. Research and instructional implications of the study were discussed.