مقايسه فرصت هاي دگرسنجي و تحليل استنادي در ارزيابي پژوهش

Comparing the Opportunities Provided by Altmetrics and Citation Analysis for Research Evaluation

پژوهش حاضر مي كوشد تا با تبيين نقاط قوت دگرسنجه ها و مقايسه آنها با شاخص هاي مبتني بر استناد، فرصت هاي فراهم آمده توسط وب اجتماعي در ارزيابي پژوهش را آشكار سازد.پژوهش حاضر كه در زمره تحقيقاتي كيفي قرار مي گيرد، به روش تحليل مضمون آثار پژوهشي و نظري صورت گرفته است. با تدوين راهبرد جستجويي متشكل از واژه ها و عبارات مبين استناد، تحليل استنادي و دگرسنجه و بدون اعمال محدوديت زماني، مدارك مرتبط با اين موضوعات در پايگاه هاي مختلف فارسي و انگليسي شناسايي شد. كار گردآوري داده ها، با مرتبط ترين آثار پيرامون تحليل استنادي و دگرسنجي آغاز شد و تا مرحله «اشباع اطلاعات» ادامه يافت. به طور كلي، 89 عنوان مقاله مرتبط با تحليل استنادي و 86 عنوان مقاله مرتبط با دگرسنجي مطالعه و تحليل شد. تحليل متون مرتبط با اين دو حوزه، به شناسايي نقاط قوت بسياري براي دگرسنجه ها در مقايسه با شاخص هاي مبتني بر استناد انجاميد. از جمله اين ويژگيها عبارتند از : آزادي و سهولت دسترسي، عدم وابستگي به پايگاه هاي تجاري، سنجش اثرگذاري پيش از انتشار، ارزيابي انواع تاثيرات مقالات علمي، كمك به بهبود نتايج داوري مقالات، كاهش محدوديت زباني، سنجش اثرگذاري پژوهشگران جوان، تسريع فرايند ارزيابي، سنجش تاثير بر اقشار مختلف مخاطبان، پيش بيني اثرگذاري در آينده، مقايسه بين رشته اي، سنجش اثرگذاري مقالات بي استناد، انواع منابع و آثار علمي و حوزه هاي موضوعي كم استناد يا ديربازده استنادي. با آن كه هر دو گروه شاخص هاي كمي از نقاط قوت متعددي برخوردار هستند، حوزه دگرسنجي از نقاط قوت منحصر به فرد بسياري برخوردار است كه مي تواند كاستي هاي تحليل استنادي را بپوشاند. بنابراين، كاربرد اين شاخص هاي جديد در كنار تحليل استنادي مي تواند نتايج ارزيابي پژوهش را به واقعيت نزديك تر سازد.

The present study atempts to explain the strengths of altmetrics and compare them with those of citation-based indicators, and thereby reveal opportunities provided by social web in research evaluation. Applying a qualitative thematic analysis method, it studied the contents of research and theoretical works about the citation and altmetrics indicators in order to extract their authors’ views about the indicators’ strengths. The findings led to the identification of many strengths of altmetrics compared to the citation analysis including openness and ease of access, non-dependence on commercial databases, impact assessment of preprints, measuring different types of research impact, promoting peer-review processes, reducing language biases, impact assessment of young researchers, accelerating the evaluation process, calculating the impacts on all kinds of audiences, predicting the future research impact, evaluating the impact of uncited papers, inter-disciplinary comparisons, evaluating a wide variety of sources and researchers’ outputs, and analyzing low-cited or slowlycited subjecs. Althougth both indices have many strengths, altmetrics has more that can compensate for the weaknesses of citation analysis. As a result, using them together can make the results of research evaluation more reliable and increase their accuracy and precision.