طراحي مدل معنايي آموزش در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسي

Designing a Semantic Model of Education in the Field of Information and Knowledge Science

مقدمه: بررسي نظام مسائل و آسيب هاي آموزش علم اطلاعات و دانش شناسي نشان مي دهد نبود الگويي جامع و يكپارچه از عناصر كليدي آموزشي و كم توجهي به رويكردهاي نوين آموزشي از عوامل كليدي در بروز مشكلات پيش روست. طراحي و اعتبارسنجي مدل معنايي آموزش در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسي به عنوان الگوي كاربردي و برخاسته از ادبيات پژوهش، به منظور فائق آمدن بر مسائل مذكور هدف اين پژوهش است. روش شناسي: روش پژوهش حاضر از منظر تدوين، پياده سازي و آزمون مدل روش علم طراحي است. در مرحله اول از روش فراتركيب و در مرحله بعد به منظور بومي سازي و اعتبارسنجي مدل به دست آمده از محاسبه ضريب توافق بهره گرفته شده است. يافته ها: با اجراي مراحل هفت گانه فراتركيب، مدل نهايي در سه لايه مفهومي، مقوله اي و مولفه اي به دست آمد. در هر يك از لايه ها مفاهيم و موضوعاتي شكل گرفتند كه در نهايت به شناسايي 62 شاخص اصلي منتج شد. به منظور اعتبارسنجي كيفي مدل، از ضريب توافق خبرگي كاپا و تاييد خبرگي بالا استفاده شد. نتيجه گيري: مدل به دست آمده، نه تنها قادر خواهد بود مسائل مطرح در آموزش علم اطلاعات و دانش شناسي را پاسخ دهد بلكه مي تواند به عنوان مبنايي براي پژوهش هاي آتي در جهت طراحي و پياده سازي نظام آموزش معنايي در رشته هاي مختلف قرار گيرد.

Introduction: This study aims to design and validate a semantic model of education in the field of Information Sand Knowledge Science (KIS) as a domestic pattern taking from research literature. For achieving the goal, a pattern based on ontologies was followed. In this way, it can introduce an influential solution for current issues dealing with this field and bring a bright area in front of the academic society including policy-makers, educators and learners by representing a comprehensive scene of educational elements and their relations. Methodology: In view of designing, implementing and testing model, the method of design science was used in this research. In view of research approach, it is considered as a qualitative one. Applying the meta-synthesis in the first step, this study used Cohen’s kappa coefficient for model validation in the second step. All original articles related to different aspects of education semantic model including twenty works from 430 ones were selected and analyzed. Findings: Using the seven steps of Meta-Synthesis, the final model consisting of three layers (category, concept, and index) was attained. Five categories, sixteen concepts and sixty-two indices were realized. To validate the semantic model, Cohen’s kappa coefficient was calculated. Conclusion: The obtained model, was approved by high level of expert agreement. It not only can be a suitable solution for the problems dealing with KIS in Iran, but also considered as a pattern for future researches in designation and implementation of semantic model of education in other disciplines. The findings indicate that the semantic model is a complex concept including different aspects and indices which can be noticed by policy-makers, designers and other role-players in designation and assessment of teaching-learning systems.