بازنمايي حضور و نقش زنان در سينماي قبل و بعد از انقلاب اسلامي

Representation of the Presence and Role of Women in the Cinema before and after the Islamic Revolution

پژوهش حاضر به اين پرسش پاسخ مي‌دهد كه جايگاه زنان سينماگر در سينماي قبل و بعد از انقلاب اسلامي (1347-1392) چه تغييراتي كرده است. براساس يافته‌هاي پژوهش با تكيه بر ديدگاه بازتاب و روش اسنادي و تحليل محتواي كمي، در دورة ده‌ سالة پيش از انقلاب، حضور زنان در عرصة سينما به غير از جايگاه موسيقي و تا حدودي جايگاه بازيگري در ساير جايگاه‌ها از دوره‌‌هاي مختلف بعد از انقلاب كمتر بوده است. در دورة «دفاع مقدس» علي‌رغم كاهش تعداد فيلم‌هاي توليدشده، زنان در برخي جايگاه‌هاي مهم مانند كارگرداني و توليد فيلم حضوري پررنگ داشتند، اما در دو بخش موسيقي و بازيگري، ميزان مشاركت آن‌ها كاهش چشمگيري داشته است. ويژگي شاخص دورة «سازندگي» افزايش مشاركت زنان در اغلب جايگاه‌ها در مقايسه با قبل است. در دورة «اصلاحات» با وجود كاهش تعداد فيلم‌هاي توليدشده، حضور زنان در تمام جايگاه‌ها به‌جز بازيگري از دورة پيش از خود با افزايش مشاركت مواجه بوده است. در دورة «عدالت‌ محوري» مجموع حضور زنان در عرصه‌هاي گوناگون توليد فيلم در مقايسه با دورة قبل و در مقايسه با كل فيلم‌هاي توليدشده، با كاهش مواجه بوده است. همچنين در اين دوره، شاهد كاهش معنادار حضور زنان در سه عرصة موسيقي، بازيگري و صدا در مقايسه با دو دورة قبل هستيم، اما در دو عرصة نويسندگي و كارگرداني، حضور زنان از دورة قبل اندكي افزايش يافته است.

This paper answers to the question that what changes has been made in the position of cinematic women in the cinema before and after the Islamic Revolution (1968–2013). Research findings based on the reflection approach and documentary method show that in the 10-year period before the revolution, the presence of women in the cinema, except for the music and to some extent acting, was lower than in the post-revolution. During the Holy Defense period, despite the reduction in the number of films produced, women were featured in some of the important positions, such as directing and producing films; but in both parts of music and acting, their participation rate was significantly reduced. The considerable characteristic of the construction period is increasing the participation of women in most positions than before. In the reformations period, despite the reduction in the number of films produced, the presence of women in all positions except for acting in comparison to the previous period has increased. During the justice period, the total presence of women in various fields of film production has fallen in comparison with the previous period and in comparison with the total produced films. In addition, during this period, we have seen a significant decrease in the presence of women in three areas of music, acting, and voice compared to the two previous periods. But in the two domains of writing and directing, the presence of women is slightly higher than in the previous period.