پديد آورندگان :
كفاشان كاخكي، مجتبي دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي , ارسطوپور، شعله دانشگاه فردوسي مشهد - گروه علم اطلاعات و دانش شناسي , كاشفي، نريمان دانشگاه فردوسي مشهد , آسمان دره، ياسر دانشگاه فردوسي مشهد
كليدواژه :
شبكه هاي اجتماعي , اينستاگرام , قصد مطالعه , نظريه فرهنگ مصرف كننده
چكيده فارسي :
مقدمه: سرانه مطالعه به عنوان يكي از شاخص هاي مهم ارزيابي، رشد و توسعه فرهنگي جوامع محسوب مي شود. از اين رو، توجه به چگونگي استفاده از فناوري هاي نوين در راستاي به خدمت گرفتن آن به منظور افزايش سرانه مطالعه منطقي به نظر مي رسد. با توجه به گسترش و اهميت شبكه هاي اجتماعي؛ اين پژوهش با هدف بررسي عواملي كه در شبكه هاي اجتماعي بر قصد مطالعه افراد تاثير مي گذارد؛ به انجام رسيد. به منظور سنجش تطابق متغيرهاي مورد ارزيابي از نظريه فرهنگ مصرف كننده استفاده شد.
روش شناسي: اين پژوهش با روش «توصيفي- پيمايشي» انجام گرفت. پس از استخراج برخي از مهمترين عوامل موثر بر مطالعه در فضاي رسانه هاي اجتماعي بر پايه مطالعه اكتشافي، الگوي مفهومي پژوهش طراحي و پس از تعيين روايي و پايايي پرسشنامه، با استفاده از روش نمونه گيري طبقه اي تعداد 400 پرسشنامه در بين دانشجويان دانشگاه فردوسي مشهد توزيع شد كه 366 پرسشنامه مبناي تحليل داده ها قرار گرفت. براي تحليل داده ها از روش معادلات ساختاري استفاده شد.
يافته ها: در اين پژوهش، 7 فرضيه مورد بررسي و آزمون قرار گرفت كه تمامي فرضيه ها مورد تاييد قرار گرفت. نتايج تحليل مسير نشان داد عواملي از قبيل اعتبار منبع اطلاعاتي، كيفيت مباحث و مذاكرات مطرح شده، بررسي كنندگان صفحات مجازي و تعاملات فرا اجتماعي، به ترتيب بيشترين تا كمترين ميزان تاثير بر قصد مطالعه افراد را نشان مي دهند. همچنين دو عامل اعتبار منبع و تعداد فالوورها بيشترين ميزان هم افزايي را بر دو گروه ناآشنايان و بررسي كنندگان نشان داده اند. همچنين، افراد بيش از آشنايان به ناآشنايان و بررسي كنندگان و نظرات آنها تكيه مي نمايند كه خود اين نظرات نيز تحت تاثير جدي مسائلي همچون اعتبار منابع، تعداد فالوورها و به ويژه تعاملات فرا اجتماعي بررسي كنندگان قرار مي گيرد.
نتيجه گيري: نتايج به دست آمده از اين پژوهش نشان دهنده انطباق معنادار مفاهيم مطرح شده در نظريه فرهنگ مصرف كننده با قصد مطالعه افراد در شبكه هاي اجتماعي بود. از اين رو، توسعه فرهنگ مطالعه با بهره گيري از فضاي مجازي متاثر از عوامل متعددي است كه مي توان به مواردي از قبيل كيفيت كپشن ها، نظرات يا هشتك هاي نوشته شده، نظرات مثبت يا منفي درباره يك اثر علمي، تعداد لايك ها در صفحات، بهره گيري از نظرات افراد مشهور؛ همچنين نظرات دوستان و ناآشنايان، تعداد كامنت ها و يا تعداد فالوورها اشاره نمود كه مي تواند منجر به قضاوت مثبت يا منفي افراد پيرامون يك پست و در نهايت قصد مطالعه آنها شود. بر اين پايه، متوليان اين حوزه به منظور استفاده از ظرفيت هاي فضاي مجازي در راستاي معرفي آثار علمي مانند كتاب ها يا ساير منابع قابل مطالعه و سودمند ضروري است به موارد برشمرده شده توجه ويژه اي نمايند. در فضاي مجازي صفحاتي كه به صورت تخصصي/ علمي به معرفي كتاب يا ساير آثار علمي اختصاص دارد بايد به تمامي موارد برشمرده شده و چگونگي تاثير آنها توجه نمايند. در اين صورت مي توان اميدوار بود كه گامي در راستاي توسعه فرهنگ مطالعه و ترغيب آن در جامعه با استفاده از ظرفيت هاي شبكه هاي اجتماعي برداشته شود.
چكيده لاتين :
Introduction: The per capita reading is seen as one of the key indicators for the evaluation, growth and development of societies. Therefore, it is reasonable to consider how to take advantage of modern technologies to increase per capita book-reading. Given the importance and spread of social networks, this study aims to examine the factors that affect intention to read in social networks. The consumer culture theory was used to assess the adaptation of variables under study.
Methodology: This research was undertaken by using a descriptive-survey method. After extracting some of the major determinants of the study in the social media environment based on the exploratory study, the conceptual model of the research was designed. Following the assessment of validity and reliability of the questionnaire, 400 questionnaires were distributed among students of Ferdowsi University of Mashhad using stratified sampling method, out of which 366 questionnaires were used for the data analysis. Structural equation method was used for data analysis.
Findings: In this study, all the seven hypotheses tested were approved. The results of path analysis indicated that factors such as the reliability of sources, the argument quality and issues raised, reviewers of cyberspace and Para-social Interaction had the highest to lowest impact on the intention to read, respectively. Also, two factors of source credibility and the number of followers revealed the greatest level of synergy in both groups of non-peers and reviewers. Also, subjects were more reliant on comments made by strangers and reviewers than were on comments made by acquaintances, and these comments were in turn strongly motivated by factors such as the credibility of resources, number of followers, and in particular, the social interactions of reviewers.
Conclusion: The results of this study showed that concepts of consumer culture theory were adaptable to the intention to read in social networks. Therefore, promoting a reading culture via cyberspace is underpinned by several factors such as the quality of captions, comments or hashtags, positive or negative comments about a scientific work, number of likes on pages, inclusion of comments by renowned figures as well as the comments made by friends and strangers and the number of likes, comments, or followers, which can in turn influence the positive or negative judgment of people about a post and ultimately the intention to read that post. Accordingly, relevant authorities should pay particular attention to these factors in order to exploit cyberspace capabilities for the introduction of scientific works such as books or other readable and useful resources. In cyberspace, pages that are particularly dedicated to introduction of specialized and scientific books or other works should take into account all of the above points and their upshots. In this case, we can hope that some steps for the development of the culture of reading and its encouragement in society are taken.
