امانت الكترونيكي در كتابخانه هاي ديجيتالي از ديدگاه ناشران الكترونيكي ايران: چالش ها و راهكارها

E-Lending in Digital Libraries, Viewpoints of Iranian Publishers: Challenges and Solutions

امروزه منابع ديجيتالي فارسي حجم ناچيزي از منابع را در كتابخانه هاي ديجيتالي تشكيل مي دهند. اين موضوع نشان از وجود مشكلاتي در اين زمينه دارد. بر اين اساس، هدف اصلي پژوهش حاضر شناسايي مسائل امانت الكترونيكي در كتابخانه هاي ديجيتالي از ديدگاه ناشران الكترونيكي ايران تعيين شد. در اين راستا، در پژوهش حاضر از رويكرد كمي با روش پيمايشي-تحليلي استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر را 21 ناشر الكترونيكي تشكيل مي دهند. براي گردآوري اطلاعات از پرسشنامه پژوهشگر ساخته اي استفاده شد كه مبتني بر يافته هاي پژوهش در پيشينه پژوهش است. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات از فرمول هاي لازم براي كسب درصد، ميانگين و ساير موارد با استفاده از قابليت هاي نرم افزار اكسِل ماكروسافت استفاده شد. يافته هاي پژوهش نشان داد امانت الكترونيكي نيازمند ابزارها، روش ها و مدل هاي كسب و كار متعددي است. ناشران الكترونيكي كشور در زمينه توليد محتواي الكترونيكي همچنان نوپا هستند و توليدات الكترونيكي معدودي دارند. همچنين ناشران، آثار الكترونيكي خود را در اكثر موارد با استفاده از لوح فشرده و با فرمت هايي مانند پي.دي.اف. منتشر مي كنند. با وجود اين، در صورت آگاه سازي، در اكثر موارد (حدود 90 درصد) موافق بهره گيري از آثار الكترونيكي در سرويس امانت الكترونيكي، به شرط مراعات كپي رايت هستند. در اين راستا ناشران به جهت ضعف در سرمايه گذاري و توانايي محدود در بهره گيري از فناوري هاي اطلاعاتي نيازمند واسطه هايي هستند كه سود آنها را تضمين و فرآيند امانت الكترونيكي را مديريت نمايند.

Now Persian digital resources allocate very little volume in digital libraries. This shows some problems. Therefore, the main objective of this study is to identify e-lending issues in digital libraries from the viewpoints of Iranian electronic publishers. Quantitative approach with analytical survey method was used in this study. 21 electronic publishers were studied by researcher-made questionnaire. In order to analyze data, needed formulas were used for account percentage, median and so on. Microsoft excel spreadsheet application was used to analyze data. Findings showed that e-lending needs different tools, methods and business models. Electronic publishers are young in producing electronic content. Moreover publishers publish most of their resources on CDs and PDF format. But they agree (with about 90 percent) with e-lending by digital libraries if they care copyright. In this way, they need dealers to manage e-lending process and warranty their benefits because of their financial limitations and weakness in applying ICT.