برآورد و تعيين الگوي فضايي نياز آبي درخت سيب در ايران

Estimation and determination of spatial pattern of Apple tree water requirement in Iran

‌بررسي نياز آبي در طراحي سيستم هاي آبياري و تأمين مصرف آب در كشاورزي اهميت دارد. مطالعۀ حاضر با هدف برآورد و تعيين الگوي فضايي نياز آبي درخت سيب با استفاده از آمار ايستگاه‌هاي هواشناسي طي سال‌هاي 1364 تا 1392 در مناطق كشت درخت سيب در ايران انجام شد. ابتدا تبخير‌– تعرق مرجع سالانه براساس مدل فائو، پنمن– مانتيث برآورد شد، در ادامه نياز آبي مراحل رشد درخت سيب تابستانۀ گلاب كهنز و سيب پاييزۀ رد دليشز مشخص شد. نتايج به‌دست‌آمده از محاسبۀ ETo سالانه و نياز آبي مراحل رشد با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS10.2 به صورت الگوي فضايي براي هر واريته مشخص شد. نتايج نشان داد ميزان ETo سالانه در مناطق شمال شرق و نيمۀ جنوبي محدودۀ كشت سيب به بيش از 2 هزار ميليمتر ميرسد. درختان سيب تابستانۀ گلاب كهنز نسبت به واريته هاي پاييزۀ رد دليشز نياز آبي كمتري دارند و مرحلۀ مياني رشد در درختان سيب بيشترين نياز آبي را دارد. تغييرات مكاني تبخير‌– تعرق و نياز آبي درخت سيب بيشتر ناشي از عامل ارتفاع از سطح درياست. از شمال به جنوب و از غرب به شرق مناطق كشت درخت سيب در ايران، ميزان نياز آبي افزايش مييابد. مناطق شمال شرق و دامنه هاي مجاور نواحي داخلي ايران و همچنين نواحي جنوبي در مناطق كرمان و يزد در مناطق كشت درختان سيب، تبخير – تعرق سالانه و نياز آبي دارند، بنابراين انتخاب واريته هاي با نياز آبي كمتر در اين مناطق مهم است.

Evaluation of water requirement in designing irrigation systems and water supply in agriculture is important. The aim of this study was to estimate and determine the spatial pattern of water requirement of apple tree using weather stations statistics from 1985 to 2013 in apple tree cultivation areas in Iran. Initially, annual reference evapotranspiration was estimated based on the FAO, Penman-Monteith model, In the following, the stages of growth the summer apple Kohanz crab and autumn apple Red-Delicious were identified. Eto calculation annual results and water requirement of growth stages were identified using ArcGIS10.2 as a spatial pattern for each variety. The results showed that the annual ETo in the North-Eastern and Southern regions of the apple cultivation area cultivar reaches more than 2000 mm. The summer apple Kohanz crab has less water requirement than autumn apple Red-Delicious varieties and the middle stage of growth in apple trees have the highest water requirement. The spatial changes in evapotranspiration and water requirement apple trees are due to altitude factor. From the north to the south and from the West to the East, the apple cultivation areas in Iran increases the amount of water requirement.