تأثير عوامل محيطي بر پراكنش زيستگاه‌هاي مطلوب جمعيت‌هاي زمستان گذران هوبره آسيايي در فلات مركزي ايران

The Influence of Environmental Factors on the Distribution of Wintering Populations of Asian Houbara Bustard Chlamydotis Macqueenii in Central Iranian Plateau

پيش‌بيني پراكنش گونه‌ها در ارزيابي سطح تهديدات، تعيين وضعيت حفاظتي و برنامه‌ريزي براي حفاظت گونه‌ها اهميت دارد. هوبره آسيايي يكي از با ارزش‌ترين گونه‌هاي قابل شكار ايران است كه در حال حاضر با تهديد انقراض روبروست. در اين مطالعه پراكندگي زيستگاه‌هاي بالقوه مطلوب جمعيت‌هاي زمستان‌گذران هوبره آسيايي در فلات مركزي ايران از طريق رويكرد حداكثر آنتروپي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج ارزيابي مدل با استفاده از سطح زيرمنحني ROC نشان داد كه مدل تهيه شده براي گونه مورد بررسي در هر دو حالت ساخت و آزمون مدل از حالت تصادفي پيش‌بيني بهتري دارد. از ميان متغيرهاي فيزيوگرافيك، اقليمي، پوشش اراضي و انساني وارد شده به مدل، متغيرهاي شيب و ميانگين دماي سردترين فصل سال بيشترين تأثير را در انتخاب زيستگاه زمستان‌گذراني توسط هوبره آسيايي داشتند. مساحت زيستگاه‌هاي مطلوب جمعيت‌هاي زمستان‌گذران هوبره آسيايي در فلات مركزي ايران 112286 كيلومترمربع (22 درصد منطقه مورد مطالعه) برآورد شد. زيستگاه‌هاي مطلوب هوبره در داخل مناطق حفاظت شده و شكار ممنوع منطقه مورد مطالعه مساحتي بالغ بر 22372 كيلومترمربع (9/19 درصد) را تحت پوشش قرار مي‌دهد. با وجود اين، بخش قابل توجهي از زيستگاه‌هاي مطلوب اين گونه (89914 كيلومترمربع) خارج از مناطق تحت حفاظت قرار دارد كه نيازمند برنامه‌ريزي‌هاي حفاظتي است.

Predicting species’ distribution is a prerequsit for assessing threats, determining conservation status, and planning conservation programs. Asian houbara Chlamydotis macqueenii is one of the most valuable game species threatened by extinction. We estimated the distribution of potential suitable habitats of wintering populations of Asian houbara bustard in central Iranian plateau using maximum entropy approach. Results of the model evaluation using the area under the curve ROC showed that the developed models for the species in both training and test models are better than random prediction. Among physiographic, climatic, land cover and human variables entered into the model, slope and mean temperature of the coldest quarter were the most important variables affecting the distribution of the species. We estimated that about 112,286 Km2 (22%) of the study area is a suitable habitat for wintering populations of houbara in central Iranian Plateau. Within the protected and no hunting areas, an area totaling 22372 Km2 (19.9%) was recognised as a potential suitable habitat for wintering houbaras. However, a significant proportion of favorable habitat of this species (89,914 kilometers) is outside of protected areas that requires conservation planning.