بررسي تحليلي برهان آقا محمدرضا قمشه‌اي در اثبات حقيقت لابشرط مقسمي

در اين مقاله به طرح برهان فني آقا محمدرضا قمشه‌اي در اثبات حقيقت لابشرط مقسمي پرداخته‌ و نشان داده‌ام كه چگونه اين برهان با دو تقرير معروف از جمله تقريرهاي گوناگون برهان صديقين خويشاوندي دارد، بلكه با دو تقرير از برهان صديقين به دفاع از ايدۀ بنيادين برهان آقا محمدرضا قمشه‌اي پرداخته‌ و با مدد جستن از اصول و تصريحات ملاصدرا، به نقدهاي احتمالي و از جمله نقد استاد جوادي آملي، پاسخ داده‌ام. آقا محمدرضا قمشه‌اي از نظر در طبيعت وجود، ضرورت ازلي آن را نتيجه گرفته‌ و افزوده‌اند كه قيد بشرط لا، نقشي در اين ضرورت ندارد، چرا كه مفهوم وجود از طبيعت وجود بدون هرگونه ملاحظۀ غير، اعم از حيث تعليلي و حيث تقيدي انتزاع و حمل مي‌شود. لذا وجود لابشرط مقسمي، حضرت حق است و نه وجود بشرط لا كه در آن ملاحظۀ غير مطرح مي‌شود. بايد آگاه بود كه به‌ مقتضاي اصالت وجود مفهوم وجود داراي فرد است و مؤخر از اثبات نحوۀ خاصي از وجود نيست. از اين مطلب در اثبات طبيعت وجود در خارج استفاده شده است كه مفهومي بنيادين در اثبات آقا محمدرضا قمشه‌اي مي‌باشد.