ديالوگ دراماتيك در قرآن كريم در چهارچوب نظريۀ گفتماني: بررسي موردي رخداد گفتاري حضور فرشتگان در منزل حضرت ابراهيم (ع)

A Case Study of the Presence of the Angels in Abraham's Home

بخش عمده‌اي از آيات قرآن كريم در قالب تعامل گفتاري بيان شده‌اند و از منظر گفتمان دراماتيك قابل بررسي هستند. در اين پژوهش نخست انواع مختلف ديالوگ و همينطور تعاريف و مفاهيم اصلي آن‌ها مرور مي‌شوند و ثانياً گفتمان و ديالوگ به مثابۀ گفتمان مورد توجه قرار مي‌گيرند. سپس در چهارچوب مذكور، از دايرۀ گستردۀ ديالوگ‌هاي قرآني بر رخداد گفتاري حضور فرشتگان در منزل حضرت ابراهيم (ع) تمركز مي‌شود كه در آياتي از سوره‌هاي هود، حجر، عنكبوت و ذاريات مطرح شده‌است. همچنين ضمن مرور دنباله‌ها و نوبت‌هاي گفتاري در آيات پيش‌گفته، تحقق يا عدم تحقق شاخص‌هاي هر يك از اقسام ديالوگ در اين رخداد نيز بررسي مي‌شود. بر اين اساس مي‌توان گفت كه تعاملات موجود در رخداد گفتاري حضور فرشتگان در منزل حضرت ابراهيم (ع) كم‌وبيش هم‌سو و منطبق با چهارچوب گفتمان دراماتيك و واجد ويژگي‌هاي ساختاري و كاركردي تبيين شده هستند؛ در نتيجه مي‌توان آن‌ها را بدون تغيير يا با اعمال كمترين تغييرات در اقتباس‌هاي قرآني مورد استفاده قرار داد.

A great amount of the verses in the Holy Quran deal with communicative correspondences, and are therefore good cases to be analyzed in terms of dramatic discourse. This article aimed to study the different types of dialogue in general, and then dialogue as an important mode of discourse. Then, on the basis of the current theories in discourse analysis, it considered the story of the presence of angles in Abraham's house, which takes place according to the verses 69-73, Hud Surah, 51- 58, Hijr Surah, 31-32, Ankabut Surah, and 24-34, Zariyat Surah. The present study investigated the turns of the dialogues and their dramatic potentials in the progress of the story. In conclusion, the interactions available in this story and similar ones may be set well within the framework of dialogue analysis, and this approach can pave the way for better dramatic adaptations of the Holy Quran