طراحي الگوي مديريت دانش در سطح ملي با استفاده از روش تئوري داده بنياد و مدلسازي تفسيري ساختاري

Designing a Model for Knowledge Management at National Level Using Grounded Theory and Interpretive Structural Modeling

در محيط امروزي، مزيت رقابتي پايدار و اصلي در "سرمايه­ هاي دانشي" نهفته است. در چنين محيطي، دانش مهم‌ترين مفهوم در خلق ارزش افزوده محسوب مي­ شود. با توجه به شرايط كنوني و گذر از اقتصاد صنعتي به اقتصاد دانش ­بنيان و كاركردهاي مديريت دانش در اين تغيير، به نظر مي ­رسد ارائه الگويي براي مديريت دارائي­ هاي غيرملموس مي­تواند در بهبود شرايط اقتصادي و اجتماعي كشور مفيد واقع شود. لذا تلاش اين تحقيق ارائه الگوي مديريت دانش در سطح ملي است تا بتواند در كاهش هدررفت دانش و سرمايه­ هاي فكري ملي مفيد واقع شود. بدين منظور تئوري داده‌بنياد به عنوان يك روش كيفي براي جمع ­آوري و تحليل داده ­ها انتخاب شد. تجربيات مديريت دانش در برخي كشورها مورد مطالعه قرار گرفت و عوامل كليدي موفقيت آن با استفاده از مرحله نخست تئوري داده ­بنياد احصاء گرديد. براي تقليل مفاهيم و ساخت تئوري، از نظرات جمعي از خبرگان و متخصصان حوزه مديريت دانش نيز به همراه روش كيفي مذكور استفاده گرديد. لازم به ذكر است كه در اين نظرخواهي علاوه بر ساخت الگو، مؤلفه‌هاي بومي كشور نيز به آن اضافه و اعتبارسنجي الگو انجام پذيرفت. در نهايت، به منظور تست نظريه از روش مدلسازي ساختاري تفسيري استفاده و مؤلفه­ها در سه سطح "چشم­اندازها"، "توانمندسازها" (شامل نظام‌هاي پشتيبان، عوامل محيطي، محرك‌ها و عوامل فرهنگي) و در نهايت "پيامدها" (شامل خلق دانش، بكارگيري دانش، اشتراك دانش، رشد درآمد و رونق اقتصادي، توسعه علم و فناوري و نوآوري در كشور، قدرت پاسخگويي و انعطاف­پذيري، خردورزي، خودكفايي، خوداتكايي و غرور ملي، معرفت الهي، افزايش بهره ­وري و بهبود شاخص­ هاي رفاه اجتماعي و جامعه دانش‌بنيان) دسته‌بندي شدند.

In today's environment, sustainable competitive advantage is dependent to the "knowledge capital". In such an environment, knowledge is the most important concept for the creation of value added. Previous studies show that people, organizations, and nations have advantages over competitors that have used knowledge strategically. Due to the current situation and the transition from an industrial economy to knowledge economy and knowledge management function in this change, it seems that providing a model for the management of intangible assets can be useful for improving economic and social conditions in the countries. Therefore, this study tries to provide a model of knowledge management at national level to reduce the loss of national intellectual capital and national knowledge. For this purpose, grounded theory was selected as a qualitative method for collecting and analyzing data. Knowledge management experiences were studied in a number of countries and key success factors were extracted with using the first stage of grounded theory. A group of experts and professionals was used to concise concepts and generate the theory in the fields of knowledge management. It should be noted, in addition to the construction of the model, the native components of country were added due to experts’ opinion and model validation was performed in this stage. Finally, interpretive structural modeling approach was used to test the theory and components were classified in three levels: vision, enablers and outcomes.