طراحي مدلي براي ارزيابي فناوري در گستره شبكه زنجيره تأمين يك بنگاه مادر

A Conceptual Model for Technology Evaluation at Corporate Level Regarding Supply Chain Motives and Capabilities

ارزيابي فناوري يكي از مؤلفه‌‌هاي اصلي مديريت فناوري و دربرگيرنده فرآيندي است كه بر اساس آن بنگاه‌ها پس از شناسايي فناوري‌‌ها، ميزان جذابيت آنها و توانمندي و قابليت‌‌هاي خود در آن فناوري‌‌ها را ارزيابي مي‌‌كنند. يكي از كاربردهاي مهم اين مقوله، بكارگيري نتايج ارزيابي فناوري در تدوين راهبرد فناوري و تعيين اولويت‌‌هاي سرمايه‌‌گذاري است. مدل‌‌هايي كه تاكنون در حوزه ارزيابي فناوري توسعه داده شده‌‌اند همگي به موضوع ارزيابي يك فناوري خاص در سطح يك بنگاه تمركز داشته‌‌اند. اين در حالي است كه در بيرون از مرزهاي بنگاه و در سطح زنجيره تأمين، معمولاً با مجموعه‌‌اي از فناوري‌‌هاي به هم پيوسته روبه‌رو هستيم كه با محصولات/فناوري‌‌هاي درون بنگاه ارتباط داشته و تصميمات بنگاه را متأثر مي‌‌كنند. بنابراين تصميم‌‌گيري در مورد توسعه يا بكارگيري يك فناوري جديد در محصولات بنگاه مادر، بدون توجه به جذابيت آن براي تأمين‌‌كنندگان و توانمندي ايشان در محقق ساختن اين هدف امكان‌‌پذير نخواهد بود. مقاله حاضر در پاسخ به اين خلاء نظري به ارائه مدلي پرداخته‌اند كه ارزيابي فناوري را در بنگاه‌هاي مادر داراي زنجيره تأمين گسترده (با توجه به نظرات و توانمندي‌‌هاي تأمين‌‌كنندگان) امكان‌‌پذير مي‌‌سازد. در اين مقاله از يك رويكرد كيفي به عنوان روش تحقيق استفاده شده است. داده‌‌ها از طريق انجام مصاحبه‌‌هاي عميق اكتشافي با خبرگان (كه به صورت هدفمند از صنعت خودروسازي ايران انتخاب شده‌‌اند) جمع‌‌آوري شده است. داده‌‌هاي جمع‌‌آوري شده با استفاده از روش تحليل تم مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و بر اساس يافته‌‌هاي تحقيق اقدام به طراحي مدل شده است. در مرحله بعدي نيز اعتبار مدل طراحي‌‌شده با استفاده از روش گروه كانوني مورد تأييد قرار گرفته و نهايتاً در قالب دو فقره تجربه صنعتي مختلف صحه‌‌گذاري شده است.

Technology evaluation is one of the main funtions of technology management in all corporations. It contains the assessment of product and/or process technologies' attractiveness as well as the firms' technological capabilities. The result of technology evaluation is normally used for technology strategy formulation. Despite the importance of technology strategy at corporate level which includes investment priorities of corporation, its subsidiaries and the supplier's network in the field of technology, almost all of technology evaluation models and frameworks are designed for single companies and don't consider the situation of suppliers. However, the motives and capabilities of supply chain regarding the development/acquisition and implementation of new technology in the end product should be taken into account by corporations. Otherwise, new product development process at corporate level might fail or become successful in term of time and cost. In this paper, we propose a conceptual model for evaluation of technologies which integrates corporation and it suppliers' motives and capabilities regarding a specific technology. By reviewing the literature, interviewing experts from automative industry and then using thematic analysis method, the first draft of proposed model is conceived. The model is subsequently verificated and validated through a focus group. Finally, the applicability of model is confirmed via two case studies.