بررسي مقايسه‌اي عوامل مؤثر بر جذب دانشجو توسط خرده‌نظام آموزش عالي غيرانتفاعي كشور در افق چشم‌انداز 1404

Comparing of Effective Factors in Student Recruitment in Nonprofit Higher Education Subsystem for 2025 Vision of Iran

در اين مقاله، عوامل مؤثر بر جذب دانشجو توسط مؤسسات آموزش عالي غيرانتفاعي به استناد ديدگاه‌هاي ذينفعان و سياستگذاران اين خرده­ نظام از دو جنبه ميزان اهميت و عدم قطعيت رخداد آنها طي افق زماني سند چشم‌انداز 1404 مورد شناسايي قرار گرفته‌اند. به اين منظور، روش پژوهش آميخته شامل اجرا و تحليل مصاحبه‌هاي نيمه سازمان‌يافته با صاحبنظران حوزه آموزش ­عالي غيرانتفاعي در بخش كيفي و جمع‌آوري و تحليل نظرات ذينفعان و سياستگذاران در قالب پرسشنامه تهيه شده از نتايج تحليل كيفي در بخش كمّي اجرا شده است. در بخش كيفي 103 عامل (خرده‌مقوله) در 4 سطح كلي بين ­المللي، ملي، نظام آموزش عالي كشور و نظام دروني اين مؤسسات شناسايي شدند. نتايج بخش كمّي نشان داد كه بنا بر ديدگاه هر دو گروه ذينفعان و سياستگذاران، كيفيت آموزشي مؤسسات غيرانتفاعي و رتبه و اعتبار آنها طي ده سال آينده به عنوان مهم­ترين عامل جذب دانشجو توسط آنها مطرح خواهد بود. به علاوه، از ديدگاه ذينفعان، وضعيت بودجه تخصيصي به دانشگاه‌هاي دولتي و وضعيت دانشگاه آزاد اسلامي، داراي بيشترين عدم قطعيت بوده­اند. سياستگذاران نيز، وضعيت بازار كار و اشتغال در كشور و رقابت جريان‌هاي سياسي طي ده سال آينده را به عنوان عواملي با بيشترين عدم قطعيت تلقي كرده‌اند. آزمون‌هاي آماري نشان داده‌اند كه بين نظرات ذينفعان و سياستگذاران در سطوح 4گانه كلي مورد اشاره در بالا، تفاوت معني‌داري به جهت ميزان اهميت عوامل وجود نداشته است ليكن سياستگذاران، بيشترين عوامل داراي عدم قطعيت را در سطوح ملي ؛ و ذينفعان، اين عوامل نايقين را ذيل سطح نظام آموزش عالي كشور ارائه نموده‌‌اند.

Recruitment of students in recent years shows a semi-rapid decline trend in Iranian higher education system. Cause of lack of governmental budget, this situation is critical for nonprofit higher education institutes. It seems these institutes gradually fade if such conditions to be continued , so determination of effective factor in student recruitment has particular importance in future of these institutes . In this study a mixed method of research was used for identification and evaluation of effective factors in student recruitment for 10 years ahead. In the qualitative section, Semi structured interviews were conducted with key informants in nonprofit universities in Iran. Interviews continued to reach theoretical saturation in main categories. Also environmental scanning of these universities during the last decade was used based on archived & documented information (including manuscripts, laws, regulations,…) Results showed that, uncertain factors were classified to four main levels as follows: International (5 categories & 16 sub categories), national (10 categories & 29 sub categories), higher education sectors (5 categories & 30 sub categories) and finally institutional level (6 categories & 34 sub categories). In quantitative section, key informant respondents (including 28 policy makers & 43 beneficiaries) had ranked mentioned levels by evaluation of their importance & uncertainty of 103 sub factors via a questionnaire including a 10 points scale system. Results showed that, there was no significant difference between two group of respondents about values of importance of 4 main levels of factors (p > 0.05). Also policy makers responses showed that national level had the main uncertainty, but beneficiaries’ responses showed that higher education sector level had the main uncertainty.