نظام نوآوري بخشي يك صنعت توليدكننده محصولات و سامانه‌هاي پيچيده: توربين‌هاي گازي

Sectoral Innovation System of a Complex Product System Industry: Gas Turbine

ديدگاه نظام‌هاي نوآوري بخشي، چارچوب مناسبي را براي تحليل شكل‌گيري و تكامل صنايع مختلف ارائه مي‌دهد. با وجود تفاوت‌ها و تمايزهاي متعدد ميان صنايع توليدكننده محصولات مصرفي با نظام توليد انبوه و صنايع توليدكننده محصولات و سامانه‌هاي پيچيده، تاكنون عمده پژوهش‌هاي انجام‌شده در زمينه نظام‌هاي نوآوري بخشي بر مطالعه صنايع توليدكننده محصولات مصرفي با نظام توليد انبوه تمركز كرده‌اند و پژوهش‌هاي اندكي يافت مي‌شود كه به مطالعه صنايع توليدكننده كالاهاي سرمايه‌اي و محصولات و سامانه‌هاي پيچيده پرداخته باشند. اين مقاله قصد دارد با بكارگيري رويكردي كيفي و مطالعه موردي به مطالعه نظام نوآوري بخشي صنعت توربين‌هاي گازي در ايران به عنوان يك صنعت توليدكننده محصولات و سامانه‌هاي پيچيده و نيز به معرفي بازيگران و كنشگران اصلي، توصيف مسير شكل‌گيري و انباشت دانش و فناوري، شناسايي سياست‌ها و نهادهاي تأثيرگذار و تشريح شرايط بازار و تقاضا در اين صنعت بپردازد. يافته‌هاي اين پژوهش دربرگيرنده اين موارد است: 1) مسير شكل‌گيري و انباشت دانش و فناوري ساخت توربين‌هاي گازي، مشتمل بر قابليت‌هاي فناورانه و راهبردهاي كسب فناوري در بنگاه‌هاي سازنده توربين‌هاي گازي؛ 2) تنوع و پويايي سياست‌هاي تأثيرگذار دولت بر شكل‌گيري و تكامل اين بخش، مشتمل بر سياست‌هاي راهبري، سرمايه‌گذاري، خريد و تسهيل‌گري؛ 3) ساختار انحصاري و سياسي بازار صنعت توربين‌هاي گازي در ايران، مشتمل بر عرضه‌كنندگان و مشتريان (دولت) محدود و تقاضاي بالا و روزافزون داخلي براي توربين‌هاي گازي با كاربردهاي مختلف؛ 4) بررسي اثر تحريم‌هاي بين‌المللي بر فعاليت‌ها و اقدامات شركت‌هاي ايراني سازنده توربين‌هاي گازي

Sectoral innovation systems perspective presents a proper framework to analyze formation and evolution of different industries. Despite various differences and distinctions, so far majority of studies in this field, have been focused on mass-produced consuming goods industries, and it is difficult to find studies that have examined capital goods and complex product systems industries. So, this research aims at introducing key players and actors, describing the path of formation and evolution of knowledge and technology, identifying influential policies and institutions, and explaining market structure and demand condition of Iran’s gas turbine industry as a complex product systems industry, through employing qualitative approach and case study strategy. This research findings include: 1) The path of formation and accumulation of knowledge and technology of manufacturing gas turbine in Iran including technological capabilities and technology acquisition strategies; 2) Diversity and dynamics of influential government policies on the formation and evolution of this sector including leading, investment, procurement and facilitation policies; 3) Duopolistic and politicized market structure in Iran’s gas turbine industry including limited number of suppliers and customers (government) and high and growing domestic demand for different types of gas turbines; 4) Examining the impact of international sanctions on iranian gas turbine producers.