تحليل نظام نوآوري فناورانه با تأكيد بر نقش عوامل زمينه‌اي؛ مورد مطالعه: فناوري ذخيره‌سازي زيرزميني گاز طبيعي

Technological System Analysis by Emphasizing the Role of Contextual Factors; Case Study: Underground Gas Storage Technology

روزافزون بودن سهم گاز طبيعي در سبد منابع تمين انرژي و نيز جايگاه ايران به عنوان دومين دارنده ذخاير گاز جهان اهميت مديريت توليد و مصرف گاز را امري بديهي مي سازد و در اين زمينه فناوري ذخيره سازي زيرزميني گاز به عنوان يكي از ابزارهاي مديريت منابع گازي مي تواند نقش مهمي در آينده صنعت گاز كشور ايفا كند اين در حالي است كه روند رشد دستيابي به فناوري هاي اين حوزه در سالهاي اخير متوقف شده است به منظور تحليل و برنامه ريزي روند توسعه اين فناوري نخستين گام ريشه يابي و تحليل مشكلات و موانع موجود در اين مسير است اين مقاله تلاش كرده با استفاده از رويكرد نظام نوآوري فناورانه چارچوبي براي تحليل مشكلات و موانع منجر به توقف فرآيند توسعه فناوري مذكور در كشور ارائه دهد همچنين نقش مشكلات برون سيستمي و زمينه اي در اين خصوص مورد بررسي قرار گرفته و رابطه بين مشكلات زمين هاي ساختاري و كاركردي نظام نوآوري فناورانه ذخيره سازي زيرزميني گاز از طريق مدل سازي معادلات ساختاري تحليل شده است يافته ها مويد آن است كه عوامل زمينه اي از طريق اثرگذاري بر ساختار نظام نوآوري فناورانه به طور مستقيم و غيرمستقيم نقشي مهم و اثرگذار بر مشكلات كاركردي موجود در نظام پيرامون اين فناوري دارند تا جايي كه شدت اثر اين عوامل در بروز مشكلات موجود حتي از شدت اثر عوامل ساختاري داخل خود نظام نوآوري مذكور هم بيشتر است

TDue to the increasing significance of natural gas in the global energy portfolio and also Iran being the holder of second most natural gas reserves in the world the importance of managing the production and consumption of natural gas is an apparent fact Therefore underground gas storage USG technology as a tool of gas reservoir management could play a considerable role in the future of the gas industry in Iran Nevertheless the growing trend of attaining key technologies in this field has experienced a standstill In order to analyze and plan the development of this technology there is a need to discover the roots of the problems and failures which hinder this development and also to analyze them This paper aims to provide a framework for analyzing such problems using the approach of technological innovation systems Furthermore the effect of contextual and environmental factors on the development of this technology has been discussed Finally using the structural equation modelling method the relationship between contextual structural and functional factors of the technological innovation system of USG has been tested In the end it is determined that contextual factors directly and also indirectly affect the performance of the mentioned system by influencing structural factors to the extent that the intensity of effects on functions caused by contextual factors is greater than that of structural problems