بررسي جايگاه رقابت‌پذيري فناورانه ايران در منطقه با رويكرد پيچيدگي اقتصادي

Investigating the Status of Iran's Technological Competitiveness in the Region, Based on the Economic Complexity Approach

اين پژوهش جايگاه رقابت پذيري فناورانه ايران را در مقايسه با كشورهاي مدنظر سند چشم انداز طي دوره ده ساله تا بررسي و تلاش كرده به اين سال پاسخ دهد كه كشور از لحاظ رقابت پذيري محصولات فناورانه در مقايسه با كشورهاي منطقه در چه وضعيتي قرار دارد و رقبا اصلي آن چه كشورهايي هستند در اين راستا از رويكرد پيچيدگي اقتصادي استفاده شد يافته هاي اين پژوهش حاكي است كه با توجه به كدهاي چهاررقمي سامانه هماهنگ شده در سال دو محصول ميله پروفيل و مفتول از روي و موم هاي مصنوعي و مومهاي آماده محصولات داراي بيشترين پيچيدگي هستند كه كشور در توليد آنها داراي قدرت رقابتي است و در عين حال هيچ رقيبي هم از منطقه براي كشور در اين دو محصول وجود ندارد با گروه بندي كشورها از لحاظ پيچيدگي اقتصادي در چهار گروه ايران در پائين ترين گروه قرار مي گيرد و با گروه بندي محصولات از لحاظ پيچيدگي اقتصادي به چهار گروه بيشتر محصولات رقابتي كشور در دومين گروه پائيني جاي مي گيرند يافته ها مويد آن است كه هر چند فلسطين اشغالي داراي بيشترين پيچيدگي اقتصادي و بيشترين تنوع محصولات پيچيده در منطقه است اما رقيب اصلي محصولات فناورانه رقابتي ايران محسوب نمي شود اين در حالي است كه ايران بيشترين اشتراك فناورانه را با كشورهاي مصر و تركيه داشته و اين كشورها رقبا اصلي ايران در منطقه محسوب مي شوند.

This research aims to investigate technological competitiveness of Iran comparing to countries subject to the countrys outlook during a tenyear period The main question of the study is what is the situation of Iran in comparision with the regional countires and which countires in the regim is its main competitors To answer these questions we used economic complexity approachOur results indicated that based on Harmonized System at the digit level HS the most complex products of the country are Zinc bars rods profiles and wire and Artificial waxes and prepared waxes for which the country has comparative advantages and at the same time has no competitors in the region By classifying the regional countires based on Economic Complexity in four gorups during the studied period Iran is among the countires with lowest economic complexity Moreover by classfing products by their compelexity within four groups it was observed that the majority of the countys competitive products are among the second lowest complex product groups Our results also show that Israel has the highest complex economy and highest diversity of complex products in the region although it is not among the main competitors of Iran While Iran has the largest share of technology with the countries of Egypt and Turkey these countries are the main rivals of Iran in the region.