نقد و بررسي روش شناسي شيخيه در فهم دين

Critique of Shaykhiyya Methodology in Understanding Religion

در قرن سيزدهم هجري با ظهور شخصي به نام شيخ احمد احسايي در ميان علماي شيعه، مباني جديدي در روش شناسي اماميه مطرح گرديد و اين مباني را جانشينان احسايي به كار گرفتند و مبدا برخي از آموزه هاي نو شد. اين روش شناسي در نهايت به بدعت ها و انشقاقاتي در مذهب شيعه منجر شد و سرانجام فرقه شيخيه را بنيان نهاد. مهم ترين مباني روش شناسي شيخيه عبارت اند از اعتقاد به حذف آياتي از قرآن، قائل شدن به حجيت ظواهر روايات بدون اعتنا به روش اصوليان، مراجعه به حديث به صرف نقل ثقه و اهميت ندادن به روش علماي رجال و درايه در اعتبار حديث، كه به كارگيري اين روش ها پيامد هايي چون حذف كتاب الهي و دخالت احاديث مجعول و ضعيف و نامنطبق با عقل سليم در منابع معرفتي را به دنبال داشته و نتيجه آن باورمندي به عقايد انحرافي و غلوآميز بوده است. در اين نوشتار مباني روش شناسي شيخيه با استفاده از روش تحليلي توصيفي و با استفاده از منابع كتابخانه اي بررسي و نقد شده است.

In the thirteenth century AH, with the emergence of a person named Shaykh Aḥmad Aḥsā'ī among the Shiite scholars, new principles were introduced in Imamiyya methodology that were deployed by the successors of Aḥsā'ī and became the origin of some new teachings. This methodology eventually resulted in some heresies and divisions in Shia that finally led to the establishment of Shaykhiyya. The most important principles of Shaykhiyya methodology include the belief in elimination of some verses from the Qur'an, the belief in apparent meanings of hadiths as proofs without regard to the method of the Usulis, relying on a hadith merely based on it being transmitted by reliable transmitters, ignoring the method of scholars of rijāl and dirāya in authenticating hadiths. The deployment of these methods had consequences such as excluding the Divine Book from, and including fabricated and weak hadiths inconsistent with the common sense, in sources of religious knowledge, which in turn resulted in devious and exaggerated beliefs. In this paper, the principles of Shaykhiyya methodology have been reviewed using descriptive-analytic method and criticized using the method of library resources.