مدل‌سازي رواناب حوضه آبخيز اترك با استفاده از الگوريتم SUFI-2 مدل SWAT

فرسايش خاك و توليد رواناب سطحي يك تهديد زيست محيطي جدي براي توسعه پايدار و كشاورزي است كه مي تواند منجر به كاهش حاصل خيزي خاك، هدررفت عناصر غذايي و كاهش عملكرد گياهي در زمين هاي كشاورزي شود. در سال هاي اخير، استفاده از مدل سازي به عنوان راهكار ارزيابي اقدامات كاهش فرسايش مطرح شده است. مدل SWAT يك مدل مفهومي و توزيعي است كه براي پيش بيني و برآورد رواناب سطحي، آورد رسوب، خصوصيات كيفي آب و نيز براي پيش بيني اثر انجام اقدامات مديريتي مختلف در سطح حوضه گسترش داده شده است. هدف مطالعه حاضر بررسي كارايي مدل SWAT در برآورد دبي متوسط روزانه و واسنجي و اعتبارسنجي اين مدل در حوضه آبخيز اترك واقع در استان خراسان رضوي و شمالي است.  واسنجي و تحليل عدم قطعيت مدل با استفاده از برنامه SUFI-2 انجام پذيرفت. شاخص هاي P-factor،R-factor ، br^2 و r^2 به منظور ارزيابي توانايي مدل SWAT در شبيه سازي رواناب در حوضه آبخيز اترك به كار برده شد. آمار رواناب شش ايستگاه هيدرومتري در سال هاي 1975-1991 براي واسنجي و اعتبارسنجي اين حوضه به كار برده شد. نتايج نشان داد كه در مرحله واسنجي رواناب ماهانه، ضرايب P-factor، R-factor، br^2 و r^2 در خروجي حوضه به ترتيب 0.73، 1.15، 0.53 و 0.56 و در مرحله اعتبارسنجي 0.77، 1.3، 0.48 و 0.58 به دست آمد. بهترين نتايج در ايستگاه شيرآباد و ضعيف ترين نتايج در ايستگاه قره خان بندي به دست آمد. نتايج كلي واسنجي نشان مي دهد كه مدل SWAT مي تواند ابزار مناسبي در رابطه با شبيه سازي شدت جريان رودخانه باشد.