بررسي تغييرات مكاني و زماني سطح ايستابي كمعمق با استفاده از روشهاي قطعي و زمين آمار (مطالعه موردي: اراضي دشت ناز ساري)

تغييرات سطح آب ايستابي كم عمق از عوامل مهم و تاثيرگذار در مطالعه و مديريت منابع آب زيرزميني بويژه در مسائل كشاورزي و زهكشي مي باشد. در عمل به دليل كمبود تعداد نقاط برداشت و كمبود تعداد قرائت، در اثر مشكلات مالي و فني، دسترسي به اين اطلاعات محدود مي باشد. بنابراين تخمين سطح آب در نقاط مشخص براساس اطلاعات نقاط هم جوار از جايگاه ويژه اي در مطالعات منابع آب زيرسطحي برخوردار است. در اين پژوهش دقت روش‌هاي قطعي و زمين آمار جهت تعيين مناسب‌ترين روش براي تعيين تغييرات مكاني و زماني سطح ايستابي كم عمق در سطح ۱۷۰۰ هكتار از اراضي شركت سهامي زراعي دشت ناز ساري در ۸۱ چاهك مشاهداتي با شبكه منظم ۵۰۰ در ۵۰۰ متر، مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد، از بين روش هاي قطعي، روش وزن دهي عكس فاصله و توابع پايه شعاعي با جذر ميانگين مربعات به مقدار ۵4 تا 55.9 سانتي متر، ميانگين خطاي مطلق 42.1 تا 45 درصد و ضريب همبستگي به ميزان ۲۱/۰ و ۲7/۰ ، براي داده هاي ۱۵ فروردين و ۲۱ دي از دقت بهتري نسبت به ساير روش ها  برخوردار مي باشد. روش كريجينگ با مدل نيم تغييرنماي گوسي نيز از دقت كمي بهتر از روش هاي قطعي مي باشد. با توجه به تغييرات مكاني زياد سطح ايستابي بدليل مشكل موضعي زهكشي در اين اراضي روش هاي قطعي و روش كريجينگ از دقت لازم برخوردار نمي باشند. براي قرائت سطح ايستابي در تاريخ 21 دي و 15 فروردين، روش كوكريجينگ (با متغير كمكي سطح آب در نوبت قبلي) با جذر ميانگين مربعات ۷/۲۶ و 34 سانتي متر و ميانگين خطاي مطلق 17 و 24 سانتي متر و ضريب همبستگي ۸۳/۰ و 75/۰ از دقت بيش تري برخوردار مي باشند. مدل نيم تغييرنما KBessel نيز از قوي ترين ساختار مكاني برخوردار است. در شرايطي كه تغييرات سطح آب زياد باشد، روش زمين آمار كوكريجينگ با كمك يك متغير كمكي تاثير قابل ملاحظه اي در افزايش دقت توزيع مكاني سطح ايستابي كم عمق دارد و منجر به كاهش 37 و 50 درصدي مقدار جذر ميانگين مربعات و كاهش 44 و 59 درصدي ميانگين خطاي مطلق گرديد.