استفاده از تكنيك نمونه‌برداري مرحله‌اي در تعيين نقاط اندازه‌گيري هدايت هيدروليكي در مزرعه

هدايت هيدروليكي اشباع، مهم‌ترين پارامتر فيزيكي حركت آب در خاك، به ويژه در تعيين فاصله بين خطوط زهكش‌ها در طرح هاي زهكشي محسوب مي‌شود. هزينه‌بري بالا و وقت گير بودن اندازه گيري مزرعه اي اين پارامتر از يك سو و تغيير‌ پذيري زياد اين پارامتر از سويي ديگر، درك صحيح از تغييرات مقادير هدايت هيدروليكي اشباع در پروژه ها را با مشكل مواجه ساخته است. انتخاب محل و تعداد نقاط اندازه گيري، اولين گام جهت تعيين تغييرات مكاني هدايت هيدروليكي اشباع منطبق با واقعيت مي باشد. بنابراين لازم است تا تاثير روش‌هاي نمونه برداري جديد بر دقت تخمين زمين آمار مورد بررسي قرار گيرد. منطق طراحي نمونه برداري بهينه، نمونه برداري مرحله اي است. در اين روش نمونه برداري از يك پارامتر در دو يا چند مرحله صورت مي پذيرد و داده هاي حاصل از هر مرحله، اساس طراحي مرحله بعد را تشكيل مي دهند. پژوهش حاضر، به منظور بررسي تاثير روش نمونه برداري مرحله اي بر اساس شاخص خطاي استاندارد برآورد كريجينگ، با روش هاي متداول نمونه برداري (تك مرحله اي)، بر بهبود تخمين تغييرات مكاني هدايت هيدروليكي اشباع، در سطح چهل هزار هكتار در حد فاصل رودخانه سياه رود تا تالار استان مازندران انجام گرديد. در اين پژوهش چهار سناريوي پيشنهادي متفاوت شامل يك سناريو نمونه برداري يك مرحله اي و سه سناريو نمونه‌برداري مرحله اي(دو مرحله اي) مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاكي از آن است كه كاربرد كليه سناريوهاي شامل نمونه برداري مرحله اي، منجر به خطاي كم تر، تخمين بهتر و استحكام فضايي قوي تر در تعيين تغييرات مقادير هدايت هيدروليكي اشباع مي شود. در بين روش‌هاي مرحله اي نيز، روش طراحي متوازن شده مكاني نسبت به شاخص خطاي استاندارد برآورد از دقت كم تري برخوردار است. در سناريوي طراحي بر اساس خطاي استاندارد كريجينگ هدايت هيدروليكي اشباع نسبت به روش متداول نمونه برداري يك مرحله اي، مقدار خطاي ريشه متوسط مجذور خطا، ميانگين قدر مطلق خطا و خطاي استاندارد متوسط، از 5.56، 4.7 و 17.3 به ترتيب به 3.79، 2.84 و 3.86 متر در روز، كاهش يافته و بنابراين منجر به بهبود 39.6، 31.8 و 77.7 درصدي ميزان اين سه شاخص گرديد.