ارايه معادله عمومي پسروي آب در آبياري نواري

تعيين منحني پسروي جهت ارزيابي آبياري نواري داراي اهميت بسياري مي باشد. با توجه به متغير بودن نوع خاك و همچنين شرايط اوليه و مرزي در آبياري نواري، سرعت پسروي آب در نوار هاي مختلف بسيار متفاوت مي باشد. در سال هاي اخير روش مقياس سازي به عنوان ابزاري جهت كاهش داده هاي اندازه گيري و تدوين و فرموله كردن معادلات مربوط در مسايل آب و خاك مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از اين پژوهش، ارايه معادله اي يكتا و مستقل از شرايط اوليه و خاك، جهت پسروي آب در نوار با استفاده از مقياس سازي است. براي اين منظور، آبياري نواري با استفاده از مدل موج سينماتيك و كاربرد معادله نفوذ فيليپ دو جمله اي براي مولفه ي نفوذ، حل گرديد. عوامل مقياس به گونه اي تعريف شدند كه معادله موج سينماتيك مستقل از شرايط اوليه و خاك گردد. نتايج نشان داد كه عوامل مقياس مورد استفاده در اين تحقيق از توزيع لوگ نرمال پيروي مي كنند. از آنجا كه منحني هاي پسروي مقياس شده به معادله ي مشخصي ميل مي كردند در نتيجه، معادله ي درجه 2 جهت پسرفت آب در نوار ارايه گرديد. معادله ي به دست آمده با استفاده از مقياس سازي، براي 25 نوار شامل نوارهاي كشت نشده و نوارهاي كشت شده و شيب هاي 0.001 تا 0.005، زبري 0.017 تا 0.211، طول 91.4 تا 100 متر و دبي 0.08 تا 0.16 مترمكعب بر دقيقه بر متر مورد ارزيابي قرار گرفت. جهت ارزيابي، از چهار شاخص آماري ضريب تبيين (R^2)، توزيع نسبت به خط 45 درجه (λ)، درصد متوسط خطاي پيش بيني مدل (Er) و درصد متوسط خطاي نسبي مدل (Ea) استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه معادله ارايه گرديده با استفاده از مقياس سازي با 0.94R^2=، 1.046=λ، 4.6=Er و 7.52=Ea به شكل مناسبي كار پيش بيني منحني پسروي را انجام مي دهد. نتايج نشان داد كه ميانگين درصد مطلق خطا براي زمان پسروي در نوارهاي كشت نشده برابر با 6.78 و براي نوارهاي كشت شده برابر 8.08 بوده و دقت معادله ارايه گرديده براي هر دو شرايط كشت شده و كشت نشده مناسب مي باشد. به طور كلي، نتايج نشان داد كه معادله ي به دست آمده از روش مقياس سازي، با توجه به شكل ساده و عدم وابستگي به نوع خاك، با دقت قابل قبولي پسروي آب در نوار را پيش بيني مي كند.