بررسي راهبرد تجارت آب مجازي محصولات زراعي و باغي در ايران

امروزه مسئله ي كمبود آب با توجه به تغييرات اقليمي و توزيع نامتوازن نزولات جوي در اكثر مناطق و كشورها از جمله ايران، به يك نگراني جدي تبديل شده و مهم ترين مانع توسعه اقتصادي اين كشورها محسوب مي شود. تجارت به مثابه ي ابزاري در جهت جلوگيري از خروج غيرضروري منابع آبي، با تمركز بر استراتژي تجارت آب مجازي، مي تواند نقش مهمي در دست يابي به توسعه ي اقتصادي كشورها ايفا مي كند. هدف از مطالعه ي حاضر بررسي تجارت محصولات باغي و زراعي به لحاظ رويكرد آب مجازي مي باشد. در اين راستا، تلاش شده است ابتدا صادرات و واردات هر يك محصولات زراعي و باغي در سال 1393، از ديدگاه نظريه تجارت آب مجازي تجزيه و تحليل و سپس پيشنهادات راهبردي درباره ي مديريت بهينه منابع آبي كشور ارايه شد. نتايج نشان مي دهد كشور ايران با انجام تجارت در زير بخش زراعت و باغباني در سال 1393 با ورود محصولات به كشور به ميزان 9719.35 ميليون مترمكعب آب از منابع آب داخلي حفظ و صرفه جويي كرده است كه مي تواند با استفاده از آن در صنعت، با ارزش افزوده ي بيش تري ارزآوري كند. همچنين با توجه به سهم قابل توجه مبادلات كالاهاي كشاورزي از تجارت و سنتي بودن نظام بهره برداري كه به دنبال آن مصرف غيربهينه منابع از جمله منبع آب را به دنبال دارد، پيشنهاد مي شود به مسئله ي تجارت بر مبناي آب مجازي به عنوان استراتژي راهبردي، در جهت بهبود كارايي آب و صرفه جويي در منابع توجه شود.