بررسي روند تغييرات بارش و دماي شمال غرب كشور در نيم قرن اخير

دما و بارش، عناصر اساسي تشكيل دهنده اقليم به شمار رفته و تغييرات آن ها مي تواند ساختار آب و هوايي منطقه اي را دگرگون سازد، بنابراين بررسي روند دما و بارش در مقياس هاي مختلف زماني و مكاني بخش بزرگي از تحقيقات اقليم شناسي و مهندسي منابع آب را به خود اختصاص داده است. در اين مطالعه روند متوسط دما و بارش شمال غرب كشور (10 ايستگاه سينوپتيك) در سه مقياس زماني ماهانه، فصلي و سالانه در دوره آماري 2010-1961 با حذف اثر كليه ضرايب خودهمبستگي معني دار توسط روش ناپارامتري من-كندال (MK) مورد آزمون قرار گرفت. به منظور تعيين نرخ تغييرات دما و بارش در نيم قرن گذشته، از روش تخمين گر شيب سن استفاده شد. نتايج نشان داد كه دما در مقياس ماهانه در اكثر ماه ها داراي روند افزايشي است. در اين بين ماه هاي ارديبهشت و مهر بيش ترين تعداد ايستگاه، با روند افزايشي معني دار دما را به خود اختصاص داده اند. سري-هاي ماهانه بارش نيز با روند كاهشي مواجه بوده اند. در مقياس فصلي، فصل هاي تابستان، زمستان و پاييز به ترتيب بيش ترين افزايش دما را تجربه كرده و فصل هاي بهار و زمستان نيز بيش ترين نرخ كاهش بارندگي را نشان مي دهند. همچنين نتايج نشان داد كه در مقياس سالانه 60 درصد ايستگاه ها روند افزايشي معني دار در دما را تجربه كرده و اين امر با تاثير مستقيم بر بارش منطقه همراه بوده و باعث به وجود آمدن روند كاهشي بارش، در 70 درصد از ايستگاه ها شده است. به طور كلي در پنجاه سال گذشته در منطقه شمال غرب ايران دما به مقدار (°C)20/1+ و بارش (mm)9/88- تغيير داشته است.