برآورد قدرت بازاري و پراكندگي آن در صنايع غذايي ايران

اين مطالعه با هدف تعيين قدرت انحصاري 22 صنعت غذايي از 136 رشته فعاليت صنايع كارخانه‌اي ايران در سطح كدهاي آيسيك چهاررقمي و بررسي جايگاه صنايع غذايي از نظر پراكندگي قدرت بازار بين 23  رشته فعاليت در سطح كدهاي دو رقمي آيسيك انجام گرفت. همچنين رويكرد غيرساختاري و پارامتريك، لو و يو براي برآورد قدرت انحصاري صنايع استفاده شد. بر اساس نتايج مطالعه، 73 درصد صنايع غذايي، قدرت انحصاري بيش از 10 درصد داشتند. صنايع توليد نان و انواع نوشيدني‌ها از بيشترين قدرت انحصاري برخوردار  بودند، در حالي كه صنايعي مانند آماده‌سازي و آرد كردن غلات و حبوبات؛ كشتار دام و طيور؛ توليد فراوردهاي لبني؛ بسته‌بندي و درجه‌بندي پسته؛ توليد روغن‌هاي نباتي و عمل‌آوري گوشت و فرآوردهاي آن، رفتاري رقابتي داشته‌اند. در مجموع، 87 درصد صنايع ايران قدرت انحصاري و رفتاري غيررقابتي دارند. همچنين صنايع به طور متوسط داراي بازدهي كاهنده نسبت به مقياس هستند و جايگاه صنايع غذايي از نظر نابرابري قدرت بازار رتبه دوازدهم در  بين 23 صنعت با كد دو رقمي است. بنابراين، استفاده از ظرفيت‌هاي بالقوه  در برخي از صنايع مانند توليد آرد، با آزادسازي صادرات محصولات به شرط نبود يارانه مواد اوليه مفيد خواهد بود. همچنين در خصوص صنايع كشتار دام و طيور اين سياست راهگشاست. به منظور افزايش رقابت در ساير صنايع، يكي از راهكارها كاهش و منطقي نمودن تعرفه‌هاي وارداتي با هدف بهبود رقابت در توليد اين محصولات است.