كارايي فني توليد پنبه در ايران با استفاده از انواع الگوهاي ويژه داده‌هاي پانلي

ارتقاي كارايي محصولات كشاورزي عاملي بسيار مهم و تأثيرگذار در افزايش عملكرد آنها بدون نياز به هزينه اضافي است. از اينرو، هدف مطالعه حاضر ارزيابي كارايي فني استان‏هاي هدف در توليد پنبه براساس طيف گسترده اي از الگوهاي ويژه داده هاي پانلي پارامتريك براي دوره زماني 91-1379 است. مطابق يافته هاي حاصل از تمامي الگوها، كشش‏هاي جزئي مربوط به نهاده هاي سم، نيروي كار و كود شيميايي معني دار و داراي علامت مثبت مورد انتظار است. نتايج نشان داد كه به كارگيري نهاده ها در ناحيه اقتصادي توليد صورت مي گيرد. براساس اين الگو ها، استان هاي خراسان، اردبيل و آذربايجان شرقي از لحاظ كارايي فني، رتبه هاي اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند و جزء كاراترين استان ها در توليد پنبه كشورند. مطالعه توزيع كارايي فني در طول دوره مطالعه نشان داد كه كارايي فني استان ها در سال هاي انتهايي كاهش يافته است. وجود اختلاف بين حداقل و حداكثر كارايي استان ها منعكس كننده اين واقعيت است كه تخصيص بهينه نهاده ها و مديريت مناسب عوامل توليد به ميزان زيادي امكان پذير است. همچنين با وجود همه مشكلات و كاستي هاي موجود، الگو قرار دادن استان هاي كارا براي افزايش توليد پيشنهاد مي شود. از طرف ديگر،با توجه به اين امر كه استان اردبيل با دارا بودن آب و هواي مناسب، خاك حاصلخيز و رطوبت مطلوب از بهترين شرايط براي كشت و عمل‌آوري بهره منداست، بنابراين توصيه مي شود اين استان نيز در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاﻫﺐ ﻃﺒﻴﻌـي و اﻋﻄـﺎيي ازﺳﻮي دوﻟﺖ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان يكي از ﺷﺎﺧصﻫﺎي ﺗﻮزﻳﻊ اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎدي و ﻏﻴﺮﻣﺎدي، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ قرارگيرد. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻛﺎرايي ﻓني نشان داد ﻛﻪ با افزايش استفاده از ماشين‌آلات در توليد پنبه،ﻛـﺎرايي فني استان ها نيز افزايش ﭘﻴﺪا خواهد كرد، بنابراين استفاده بيشتر از ماشين آلات و تكنولوژي هاي جديد جهت ارتقاي توليد پيشنهاد مي گردد. در نهايت براساس نتايج ، توصيه مي شود در مطالعات آتي براي محاسبه كارايي فني از الگوي دوازدهم، كه نسخه‌اي تعميم يافته از ساير الگوهاست، استفاده شود.