تأثير استفاده از GIS و نظام تصميم گيري ANP بر تعيين مسير مناسب حمل جاده اي گاز مايع (مطالعه موردي: كلان شهر كرج)

effects of GIS utilization and ANP decision making criterion on determination of optimum path for road transportation of liquefied petroleum gas (case study: Karaj Metropolis)

حمل ونقل جاده اي از رايج ترين شيوه هاي حمل ونقل در جهان است. بخشي از حمل ونقل جاده اي به كالاها و مواد خطرناك مربوط است كه علاوه بر داشتن منافع فراوان، مي تواند آسيب هاي جبران ناپذيري نيز به همراه داشته باشد؛ بنابراين بايد پس از اطمينان از ايمني محمولۀ موردنظر، مناسب ترين مسير براي جابه جايي مواد خطرناك انتخاب شود. هدف اين پژوهش، تعيين مسير مناسب حمل جاده اي گاز مايع به عنوان يكي از مواد خطرناك در كلان شهر كرج است. در اين كلان شهر، حمل ونقل جاده اي گاز مايع در شش مسير صورت ميگيرد. روش اين پژوهش به اين صورت است كه ابتدا براي تعيين مسير مناسب، معيارهاي اقتصادي، اجتماعي، امنيتي و زيست محيطي را در نظر گرفته و براي وزندهي به اين معيارها از فرايند تحليل شبكه اي (ANP) استفاده شده است. براي بررسي و تحليل دقيق تر و سريع تر خطر حمل، روش مذكور با سامانۀ اطلاعات جغرافيايي (GIS) پشتيباني شده است. درنهايت پس از محاسبۀ وزن نهايي گزينه ها، به ترتيب مسيرهاي 6، 1، 3، 5، 4 و 2 با 187511/0، 178503/0، 169203/0، 165477/0، 152003/0 و 147304/0 براي حمل ونقل گاز مايع در كلانشهر كرج مناسب مي باشند. با توجه به نتايج به دستآمده از آناليز حساسيت ديناميكي، مسير 6 نسبت به معيارهاي مراكز در معرض خطر با 9/7 درصد و اقتصادي با 8/5 درصد حساسيت بيشتري نشان داده است. بر اساس آنچه از اين پژوهش به دست آمده، پيشنهاد مي شود كه براي تعيين مسيرهاي مناسب حمل ونقل مواد خطرناك از سامانۀ اطلاعات جغرافيايي استفاده شود؛ زيرا ويژگي عمدۀ اين سامانه و هدف نهايي آن، تهيۀ سيستم پشتيبان براي تصميم سازي ها است؛ بنابراين تركيب فرايند تحليل شبكه اي و سامانۀ اطلاعات جغرافيايي ميتواند در تعيين مسير مناسب براي حمل ونقل جاده اي مواد خطرناك بسيار مؤثر باشد

The field and object: Road transportation is the most conventional way of transportation all over the world. Part of the road transportation is related to dangerous goods and materials that In addition to high advantages, it can also cause irretrievable effects. then after ensuring the safety of the intended cargo, must select the most suitable path for hazardous material displacement.The purpose of this study is trying to determine the appropriate path for road transportation of liquefied petroleum gas (LPG), as a type of hazardous materials in Karaj metropolis. In this metropolis, LPG road transportation performs in 6 paths. The method of this research is that at first, economic, social, security and environmental criteria contemplate to determine the appropriate path. After that, the Network analysis process (ANP) is stablished to weight the criteria. The mentioned method by geographic information systems (GIS) is supported to review and more accurate and faster analysis of the transportation risk.