اثر انواع پرايمينگ بذر بر برخي خصوصيات كمّي و كيفي چغندرقند (Beta vulgaris L)

به منظور بررسي اثر پرايمينگ هاي مختلف بر خصوصيات كمّي و كيفي چغندرقند، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان غربي طي دو سال زراعي 95-1394در دو محيط آزمايشگاه و مزرعه انجام گرفت. تيمارها شامل دو سطح رقم (اكباتان و لاين 7233) و پنج نوع پرايمينگ بذر (هاردنينگ، پرايمينگ با كود نانو، هيدروپرايمينگ، پرايمينگ با كود كبوتري و بدون پرايمينگ) بودند. نتايج تجزيه واريانس مركب داده ها نشان داد كه بين ارقام از نظر عملكرد ريشه و درصد قند خالص اختلاف معني داري وجود داشت. همچنين، بين تيمارهاي پرايمينگ از لحاظ كليه صفات، به جز در درصد استحصال قند، آلكاليته و درصد قند خالص، اختلاف معني داري ديده شد. در مطالعه حاضر لاين 7233 در مقايسه با رقم اكباتان از عملكرد ريشه، درصد قند خالص بالاتري برخوردار بود. نتايج همچنين نشان داد كه بالاترين درصد جوانه زني (96.50 درصد)، سرعت جوانه زني (9.56 بذر در روز)، عملكرد ريشه (80.33 تن در هكتار)، درصد قند ناخالص (23.11 درصد)، عملكرد قند ناخالص (18.38 تن در هكتار) و عملكرد قند خالص ( 15.33 تن در هكتار) به تيمار هيدروپرايمينگ بذر چغندرقند اختصاص داشت. براساس نتايج تجزيه رگرسيون گام به گام صفات، چهار صفت درصد قند ناخالص، عملكرد ريشه، درصد استحصال قند و قند ملاس با تبيين 98 درصد از تغييرات عملكرد قند خالص به عنوان مؤثرترين صفات بر عملكرد قند خالص شناسايي شدند. در اين تحقيق هيدروپرايمينگ به عنوان مناسبت ترين پرايمينگ شناسايي گرديد. از اين رو، به نظر مي رسد هيدروپرايمينگ به عنوان يكي از ساده ترين روش هاي پيش تيمار بذر مي تواند در بهبود عملكرد كمّي و كيفي چغندرقند مفيد واقع شود.