تأثير ميدان الكترومغناطيس و امواج فراصوت بر جوانه زني و خصوصيات گياهچه اي و درصد اسانس آويشن (Thymus vulgaris L.)

تأثير ميدان الكترومغناطيس و امواج فراصوت بر جوانه زني و خصوصيات گياهچه اي آويشن با انجام دو آزمايش جداگانه به صورت فاكتوريل در قالب طرح آماري كاملاً تصادفي در چهار تكرار در سال 1396 در آزمايشگاه علوم و تكنولوژي بذر دانشكده علوم كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي واحد مهاباد بررسي شد. در آزمايش نخست، بذرها به مدت 5، 15 و 30 دقيقه در معرض ميدان الكترومغناطيس با شدت هاي 5، 50، 100 ميلي تسلا و در آزمايش دوم، بذرها به مدت 4، 8 و 12 دقيقه در معرض امواج فراصوت با شدت 20، 40 و 60 كيلوهرتز قرار گرفتند. بر اساس نتايج تجزيه واريانس داده ها اثر متقابل زمان در شدت ميدان الكترومغناطيسي و زمان در شدت امواج فراصوت بر كليه صفات و شاخص هاي مورد بررسي معني دار بود. در اين تحقيق بالاترين درصد جوانه زني (97.66 درصد)، سرعت جوانه زني (0.20) طول ريشه چه (8.70 سانتي متر)، طول ساقه چه (9.67 سانتي متر)، وزن خشك ريشه چه (41.5 ميلي گرم)، وزن خشك ساقه چه (44.75 ميلي گرم)، وزن خشك گياهچه (86.21 ميلي گرم) و وزن خشك اندام هوايي (0.63 گرم) و كمترين ميانگين زمان جوانه زني (4.84 روز) به بذرهاي تيمار شده با شدت ميدان الكترومغناطيسي 50 ميلي تسلا به مدت 15 دقيقه اختصاص يافتند. همچنين، بالاترين درصد جوانه زني (90.66 درصد) سرعت جوانه زني (0.21)، طول ريشه چه (7.78 سانتي متر)، طول ساقه چه (7.65 سانتي متر)، وزن خشك ريشه چه (41.20 ميلي گرم)، وزن خشك ساقه چه (53.60 ميلي گرم)، وزن خشك گياهچه (94.80 ميلي گرم) و وزن خشك اندام هوايي (3.44 ميلي گرم) به تيمار شدت امواج فراصوت 60 كيلوهرتز به مدت 16 دقيقه تعلق داشتند. بيشترين درصد اسانس نيز از شدت ميدان الكترومغناطيسي 5 ميلي تسلا به مدت30 دقيقه (3.44 درصد) و امواج فراصوت 60 كيلوهرتز به مدت 16دقيقه (2.95 درصد) به دست آمد. بنـابراين، اين دو تيـمار براي بهبـود ويژگي هاي جوانه زني و گياهچه اي آويشن مي تواند مد نظر قرار گيرد.