اثرات باكتريهاي محرك رشد و سطوح آبياري بر صفات فيزيولوژيك و عملكرد كتان روغني (Linum usitatissimum L.)

به منظور بررسي تاثير باكتري‌هاي محرك رشد و سطوح مختلف آبياري بر صفات فيزيولوژيك و عملكرد كتان روغني، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد ‌شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهركرد در سال زراعي 1394 اجرا شد. فاكتور اصلي شامل سه سطح آبياري (100 درصد آبياري كامل، به عنوان شاهد، 75 و 50 درصد آبياري كامل) و فاكتور فرعي در هفت سطح كاربرد باكتري‌محرك رشد گياه (عدم تلقيح باكتريايي، به عنوان شاهد و تلقيح بذر با باكتري‌هاي Bacillus SP. strain1، Bacillus SP. strain2، Bacillus amyloliquefaciens، Azotobacter chroococcum، Pseudomonas putida و Azospirillium lipoferum) بودند. اثرات متقابل آبياري و تلقيح باكتريايي، بر محتواي آب نسبي برگ، پايداري غشاي سلولي، محتواي كلروفيل‌هاي a، b، كاروتنوئيد و نسبت كلروفيل‌هاي a/b، كارايي مصرف آب، تعداد كپسول در بوته، وزن هزار دانه و عملكرد دانه معني‌دار ولي بر تعداد دانه در كپسول غيرمعني‌دار برآورد شدند. بيشترين مقادير در صفات مورد بررسي در هر سطح آبياري متعلق به تيمارهاي باكتريايي بود. بيشترين عملكرد دانه در تيمار باسيلوس سويه 1 در 100 درصد آبياري كامل با افزايش 62 درصدي نسبت به تيمار شاهد حاصل شد. در بررسي اثر اصلي آبياري بر تعداد دانه در كپسول، تيمار آبياري كامل با تفاوت معني‌دار نسبت به ساير سطوح از بيشترين تعداد دانه در كپسول برخوردار بود، تيمار باسيلوس آميلوليكوفسينس در ميان تيمارهاي باكتريايي، بيشترين تعداد دانه در كپسول را نشان داد به گونه‌اي كه افزايش معني‌داري نسبت به تيمار عدم تلقيح داشت. تيمارهاي باسيلوس سويه 1، باسيلوس آميلوليكوفسينس و ازتوباكتر نسبت به ساير تيمارهاي باكتريايي از تاثير بيشتري بر افزايش صفات مورد بررسي تحت شرايط نرمال و تنش برخوردار بودند. با توجه به نتايج اين پژوهش، استفاده از باكتري‌هاي محرك رشد مي‌توانند موجب افزايش توليد در گياه كتان روغني تحت شرايط كمبود آب شوند.