ارث خيار در فقه اماميه و حقوق ايران با رويكردي انتقادي به ماده 445 قانون مدني

The inheritance of option right in Imamiyah jurisprudence and Iranian Law

خيار يكي از حقوق شخص است كه بر اساس مباني قرآني، روايي و اجماع فقيهان پس از مرگ وي به ورثه او منتقل مي شود. قانون مدني در ماده 445 اصل انتقال خيار به ورثه را پذيرفته است. با وجود اين، در اين قانون، راهكاري براي نحوه اعمال خيار در فرض تعدد ورثه ارائه نشده است. قدر متيقن اين است كه در فرض توافق تمامي ورثه بر اعمال يا اسقاط حق خيار، بر اساس توافق ايشان رفتار مي شود، اما د ر فرض حصول اختلاف، در بين فقها و حقوقدانان ديدگاه هاي متعددي در خصوص نحوه اعمال خيار وجود دارد. اين ديدگاه ها عبارت اند از: نظريه استقلالي بودن حق هريك از ورثه، نظريه حق مستقل داشتن هر يك از ورثه در حصه خود، نظريه عام بدلي بودن حق خيار و نظريه جمعي بودن (عموم مجموعي). در پژوهش حاضر پس از نقد و بررسي نظريات مطرح شده، نظريه چهارم به عنوان راه حل نهايي فقهي و حقوقي مسئله برگزيده شده و پيشنهاد اصلاح ماده 445 قانون مدني ارائه است.

Abstract: According to the Quran and traditions Options are one of the rights of the person and will be transferred to his inheritor after his death. Although the Transfer of Options to the inheritor has been accepted in Article 445 of the Iranian Civil Code, However, there isn’t any provision about how to apply this right when Number of heirs is more than one person. Undoubtly if all of the inheritor agree on the termination of the contract, the contract will be rescind and Also, if they agree on the Remaining contract. But there are several views and perspectives if they have different opinion. These views are: Theory that gives an independent right in all of the option right to any one of the inheritor, Theory that gives an independent right to any one of the inheritor in his share, Theory that gives options right to inheritor title So that if one of them rescisse the contract, the contract will be revocated, Theory says This right belongs to all inheritor؛ they shall aplly this right only together. After review and critique of all theories in this article the fourth theory was chosen as the final jurisprudence and legal solution.