شناسايي گونه هاي انعطاف پذيري در طراحي مسكن آپارتماني ايران

Identification of Flexible Types (Variables) in Designing Iranian Apartment Housing

از ميان طيف وسيع نيازهاي خانواده ايراني، آنچه به وضوح ديده مي‌شود، نيازهايي است كه در طول زمان دستخوش تغيير شده و خانواده را در صدد انطباق با شرايط جديد قرار مي‌دهد. به منظور بالا بردن كيفيت هاي طراحي مسكن، انعطاف پذيري و تطبيق پذيري فضاي داخلي آن به عنوان قابليتي براي پاسخ گويي به نيازهاي متغير در خانواده مطرح مي‌شود. اين پژوهش در جستجوي راه حل‌هايي است كه در طراحي مسكن انعطاف لازم را ايجاد نموده و برنامه‌ريزي روشني جهت اصول طراحي مسكن انعطاف پذير مطرح كند. براي دستيابي به اين هدف با روش تحقيق كيفي و كمي، در ابتدا با جمع آوري منابع و تجزيه تحليل آن و سپس با ابزار مصاحبه و پرسشنامه، مراحل تحقيق و آزمون هاي لازم انجام شد. در مرحله‌ي اول، بررسي گونه‌هاي انعطاف‌پذيري در مقياسي گسترده از منابع كتابخانه‌اي پرداخته شده است. سپس با انجام مصاحبه از صاحبنظران طراح، گونه هاي كاربردي انعطاف‌پذيري كه در مسكن ايراني پاسخگوي نيازهاي متغير خانواده مي‌باشد، استنتاج و استخراج شده و در ادامه با تنظيم پرسشنامه و دريافت نظرات متخصصين معماري، اولويت‌بندي اين گونه‌ها به روش دلفي انجام پذيرفته است. بر پايه نتايج به دست آمده از ارزيابي و تحليل نظرات، گونه‌هاي چهارگانه انعطاف‌پذيري به ترتيب اولويت شامل توسعه پذيري، قابليت چيدمان متفاوت مبلمان، تفكيك پذيري و چند عملكردي بودن در فضاي مسكن معرفي مي‌شود. هر كدام از اين كيفيات فضايي به نوبه خود در پاسخگويي به بخشي از نيازهاي متغير خانواده هسته‌اي در ايران امكان انعطاف پذيري و تطبيق را فراهم مي‌كند.

From among the vast domain of household needs in Iran, those which change throughout time and demand family adaptation are the most evident ones. To enhance the qualitative properties of housing, interior space flexibility and adaptability factors are regarded as appropriate solutions to the households' changing needs. The present study is a combination of qualitative and quantitative oriented approaches, benefitting from content analysis method. To do so, data collection procedure was carried out based on library references and previous related literature to establish a framework for conducting interviews with experts and scholars along with analyzing their views. The designed questionnaire was then delivered to 15 conversant experts. The results obtained from analyzing and evaluating their opinions and ideas introduced four types of flexibility according to priority, namely: expansibility, possibility of different furnishings, divisibility, and multi-functionality of space. Each one of these spatial qualities responds to a specific changing need of an Iranian core family, enhancing the flexibility of housing.