سهام بدون حق رأي و شرايط سلب و تحديد حق رأي سهام (با مطالعه تطبيقي در حقوق ايران و انگلستان)

Non-voting shares and the terms of divestiture and limitation of right to vote (Comparative study in Iran and English Law)

حق رأي از مهم‌ترين حقوق وابسته به سهام است كه با تملك سهم براي سهامدار ايجاد مي‌شود و امكان مشاركت وي را در تصميم گيري‌هاي مجامع شركت فراهم مي‌كند. ممكن است خط مشي‌هاي مالي شركت ايجاب كند كه شركت براي افزايش سرمايه خود اقدام به فروش سهم جديد نمايد ولي در عين حال ممكن است الزامات مديريتي اقتضاء كند كه در كنار افزايش سرمايه، ساختار فعلي مديريت شركت كماكان حفظ شود. همين امر سبب شده است كه در نظام حقوقي انگلستان علاوه بر اعمال تحديدات در حق رأي سهامدار، شركت‌ها بتوانند سهامي را منتشر كنند كه فاقد حق رأي است. در نظام حقوقي ايران به دليل سكوت قانونگذار، شركت امكان انتشار سهم بدون حق رأي را ندارد. تنها در مواردي از جمله عدم انجام تعهد سهامدار به تأديه مبلغ اسمي سهام طبق نص لايحه اصلاحي قانون تجارت 1347 حق رأي سهامدار سلب مي‌شود. علاوه بر اين شركت‌ها مي‌توانند در مواردي حق رأي سهم را محدود كنند مثلا در اساسنامه شركت مقرر شود حق رأي سهامدار در مجامع عمومي منوط به داشتن تعدادي معين از سهام است.

The right to vote is among the most important share-dependent rights, which is created to the benefit of the shareholder once he owns the title to a share, allowing him to participate in decision-making activities of the company’s assemblies. In might be the case that a company’s financial policies dictate selling of new shares in order to raise its capital, however at the same time, the managerial exigencies might require the maintenance of the company’s extant supervisory structure. This, in the English legal system, has enabled companies to issue shares that have no right of vote, in addition to limits applicable to right of votes of the shareholder. In the Iranian legal system, due to a legal lacuna, issuance of shares with no right of vote by a company is prohibited. Only in cases such as non-performance of the shareholder’s obligation to pay the nominal value of shares per the terms of the amended version of the Commercial Act of 1968, can a shareholder be divested of his right to vote. Furthermore, companies can in some cases limit the right of vote of a share, for instance it could be provided in the company’s articles of association that the right to vote for a shareholder is contingent upon him having a specific number of shares.