فرا تحليل مطالعات قرق مراتع در ايران

Meta-analysis of rangeland enclosure studies in Iran

يكي از ابزارهاي مفيد مطالعاتي و تحقيقاتي كه مي تواند اثرات كوتاه مدت و بلندمدت چراي دام در مراتع را قابل تفسير سازد استفاده از قرق مي باشد. دست اندركاران بوم شناسي و مديريت مراتع همواره قرق را مورد توجه قرار دادهاند، از اين رو پژوهش هاي بسياري در خصوص تأثير قرق بر تغييرات پوشش گياهي و خاك مراتع كشور صورت گرفته است، هرچند به نظر مي رسد كه اين پژوهش ها در تصميم گيري نهايي در ارتباط با استفاده از قرق در اصلاح مراتع كشور چندان موفق نبوده است. يكي از دلايل اساسي آن اين است كه نتايج حاصل از اين پژوهش ها در يك نوشتار كنار هم نيامده است؛ بنابراين رسيدن به يك جمع بندي و كليتي تقريباً منسجم از تحقيقات انجام شده در اين زمينه ضرورت دارد. يكي از روش هايي كه در اين مواقع مورد استفاده قرار مي گيرد روش فرا تحليل است كه از روش هاي توصيفي در تحليل و ارزيابي به شمار مي رود. نتايج فرا تحليل مطالعات و تحقيقات قرق مراتع در ايران نشان مي دهد در اين مطالعات به آثار اجتماعي و اقتصادي قرق به عنوان بخش مهم و تأثيرگذار در مراتع كشور توجه نشده است. توصيه مي شود در صورت امكان از برنامه قرق كوتاهمدت به عنوان يك اقدام مديريتي جهت احياء و اصلاح مراتع كشور استفاده گردد. اگرچه اعمال اين تيمار به دليل برخورد مستقيم با معيشت ساكنين آبخيزها و بهره برداران از مراتع نياز به مهارت و دقت براي در نظر گرفتن ملاحظات اجتماعي و اقتصادي دارد. ضرورت دارد براي حل مسئله مذكور پيش بيني هاي لازم در زمينه كاهش تعداد دام و جايگزين نمودن ساير منابع درآمدي براي بهره برداران از منابع همزمان با اجراي برنامه قرق اقدام شود.

Usage of rangeland enclosure is one of the useful study and research tools which can make interpretable the long and short term effects of grazing in rangelands. Involved ecologists and rangeland managers have always considered the rangeland enclosure; therefore many researches have been conducted on the effects of rangeland enclosure on vegetation cover and soil changes in Iran. Although it seems that these researches have not been very successful in making the final decision in the use of rangeland enclosure in reclamation of country’s rangelands. One of the main reasons is that the results of these researches have not been gathered in one article. Therefore it is necessary to achieve a nearly coherent summation and conclusion out of the researches done in this area. One of the methods that are used in these situations is the meta-analytic methods, which is considered as a descriptive method in the analysis and evaluation. Meta-analysis results of enclosure studies in Iran show that in these studies the social and economic effects of enclosure as important and influential parts of the country's rangeland are neglected. Short-term enclosure is recommended, if possible, as a management tool for reclamation of country’s rangelands. Although, this treatment due to combating with rangeland utilizers and watershed residents’ living, need to skills and paying attention to the social and economic aspects. To solve the mentioned problem, it is necessary to incept necessary predictions in reducing the number of livestock and providing other sources of income for inhabitants of the watershed in contemporary with rangeland enclosure.