بررسي عناصر داستان در كتاب‌هاي كودكان گروه سني «ج» منتشرشده در فاصلۀ سال‌هاي 1394-1390

A Study into the Narrative Elements in the children Books of the Age Group C Published During 2010-2015

هدف: پژوهش حاضر به‌منظور تعيين وضعيت عناصر داستان در كتاب‌هاي گروه سني «ج» منتشرشده در فاصلۀ سال‌هاي 1390 تا 1394 صورت گرفته است. روش: اين پژوهش به‌لحاظ هدف از نوع كاربردي است كه به روش تحليل محتوا با رويكرد توصيفي انجام پذيرفته است. جامعۀ آماري پژوهش را كليۀ كتاب‌‌هاي داستاني گروه سني «ج»، منتشرشده در فاصلۀ سال‌هاي 1390 تا 1394 تشكيل مي‌دهد كه از ميان آن‌ها تعداد 100 عنوان با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي نظام‌مند انتخاب شد. ابزار گردآوري داده‌‌ها سياهه‌‌وارسي محقق‌ساخته‌اي متشكل از عناصر داستاني شخصيت‌پردازي، طرح، فضاسازي، درون‌مايه، زاويۀ ديد، سبك، لحن و تصويرپردازي بود. روايي صوري سياهه‌وارسي توسط چند متخصص حوزۀ ادبيات كودكان بررسي و تأييد شد. تجزيه‌وتحليل داده‌‌ها در سطح آمار توصيفي (توزيع و درصد فراواني) انجام پذيرفت. يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان داد كه بيشتر شخصيت‌‌هاي داستان‌هاي مورد بررسي از نوع انسان و شيوۀ غالب در بيان داستان بر اساس يك نظم تاريخي به‌صورت پيش‌‌رونده بود. نمادگرايي كمتر مورد استفاده قرار گرفته و درونمايۀ بيشتر آثار از نوع آشكار بود. به‌علاوه، تصويرسازي و تجسم داراي بيشترين فراواني در سبك داستان‌‌ها بودند. اصالت/ارزش: جلب مخاطبان كودك و نوجوان به خواندن كتاب‌هاي داستان از اهميت وافري در شكل‌گيري شخصيت آن‌ها برخوردار است و در اين ميان نقش استفادۀ مؤثر از عناصر داستان در راستاي خلق آثاري جذاب و تأثيرگذار انكارناپذير است. در پژوهش حاضر مشخص شد كه نويسندگان داستان‌هاي كودكان به برخي از اين عناصر همچون شخصيت‌پردازي پويا، نمادگرايي و استفاده از لحن‌هاي مختلف كمتر توجه داشته‌اند و پيش از اين، از اين زاويه به بررسي داستان‌هاي كودكان گروه سني «ج» پرداخته نشده است.

Purpose: To analyze the fiction components of the children’s storybooks of the age group C published during 2010-2015. Method: This is an applied research in terms of purpose which has been conducted using a survey method of content analysis with a descriptive approach. The statistical population of the research consisted of all the children’s books of the age group "C" published during 2010-2015 which were equal to 5787 titles and 100 of them were selected as the research sample using the systematic random sampling method. The data collection tool was a researcher-made checklist that included the narrative elements to be analyzed. The face validity of the checklist was examined and confirmed by several specialists in the field of children's literature. Data were analyzed at a descriptive level including statistical indicators of frequency and frequency percentage and displayed in the form of frequency distribution tables. Findings: The results showed that most of the characters in the books reviewed were human and stories were narrated in a forward-looking manner based on a historical order. Furthermore, there was less use of symbolism and the theme of most works was more of the explicit kind. In addition, visualization and imagery were the most frequent elements in the style of stories. Originality/value: Attracting children and young adults to reading storybooks has an important role in shaping their personality, while the role of effective use of the elements of story in creating attractive and influential works is indisputable. It was found out in the present study that some of these elements, such as dynamic personality, symbolism, and the use of different tones, have received lesser attention from the authors of the storybooks for the age group of “C”. Furthermore, the stories written for this age group has not been studied so far from this point of view.