ارزيابي شاخص‌هاي رشد و برخي خصوصيات بيوشيميايي در پايه كرول (Manilkara hexandra) تحت تنش شوري

Evaluation of growth factors and some biochemical characters of kerol (Manilkara hexandra) under salinity stress

گياه كرول در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري به عنوان پايه براي چيكو، كه بذور آن مشكل سخت جوانه­ زني دارد، استفاده مي­شود. چيكو به عنوان گياهي مناسب براي شرايط كم آبي و شوري در مناطق گرمسيري شناخته شده است. كمبود آب به عنوان يكي از فاكتورهاي مهم، توليدات كشاورزي را در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري محدود مي­كند. آبياري با آب رقيق شده دريا مي­تواند جايگزيني براي استفاده از منابع آب شيرين باشد. جهت ارزيابي امكان استفاده از آب رقيق شده دريا در كشت گياه كرول، آزمايشي به صورت طرح كاملا تصادفي با پنج تيمار و سه تكرار بر روي گياهان يكساله كرول انجام شد. گياهان در پنج سطح شوري با آب رقيق شده دريا (ds/m3، 6، 9، 12) و گياهان شاهد نيز با آب معمولي(ds/m1/3) آبياري شدند. برخي فاكتورهاي رويشي و شيميايي گياه كرول در واكنش به شوري ناشي از آب دريا بررسي شدند. تحليل داده­ها نشان داد كه تحت تنش شوري، برخي صفات مورفولوژيكي گياه مانند: طول ساقه و طول ريشه نسبت به شاهد تفاوت معني­داري را نشان ندادند. در حاليكه تعداد برگ، سطح برگ، نسبت وزن تر ريشه به وزن تر اندام هوايي، نسبت وزن خشك ريشه به وزن خشك ساقه، شاخص تحمل ريشه و ساقه به تنش، به موازات افزايش شوري كاهش يافتند. ميزان كلروفيل با افزايش شوري، در مقايسه با شاهد به ميزان قابل توجهي كاهش يافت. ميزان مالون دي الدهيد در گياهان تحت تيمار با افزايش شوري بطور معني‌داري افزايش يافت. بطور كلي دانهالهاي يكساله كرول در شوري بالاتر از 3 ds/m كاهش قابل توجهي در شاخص‌هاي رشد نشان دادند.

Chiko is an important tree fruit crop growing under semi-arid conditions. Kherol is mainly used as a rootstock for sapota which has seed germination problem. The shortage of irrigation water is one of the most important factors limiting agricultural production in arid and semi-arid areas. Irrigation with several dilutions of seawater can act as replacement fresh water resource. Extensive studies have been conducted over the decades to evaluate the possibility of using diluted seawater for irrigation of sapota rootstock. A pot experiment was conducted in a greenhouse using different concentrations of seawater (3, 6, 9, 12 ds/m) on the one-old age seedling and fresh water was used as control. Vegetative growth, physiological and biochemical changes of kherol (Manilkara hexandra) seedling as the rootstock of Chiko were studied. Results showed that no significant differences were found in different length of root and stem. The number of leaf, leaf area, fresh weight and dry weight of leaf to root ratio, water in leaf, stem and root, decreased by increasing salinity. Photosynthetic pigments of seedling decreased significantly by increasing seawater concentration. Malondialdehyde increased significantly by increasing salinity. Generally, growth factors of one year seedling of kherol decreased at stability higher of 3 ds/m.