تأثير تعديل‌كننده‌هاي تنش كمبود آب (كودهاي زيستي و نانواكسيد روي) بر صفات مؤثر بر انباشت مواد در دانه تريتيكاله در شرايط مختلف قطع آبياري

كودهاي بيولوژيك يكي از منابع اصلي تأمين عناصر غذايي در كشاورزي پايدار محسوب مي شوند. به منظور بررسي تأثير كودهاي بيولوژيك و محلول‌پاشي با نانواكسيد روي بر عملكرد و صفات وابسته به رشد دانه تريتيكاله در شرايط قطع آبياري، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده علوم كشاورزي دانشگاه محقق اردبيلي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 1393 اجرا گرديد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل محدوديت آبي در سه سطح (آبياري كامل در طول دوره رشد گياه به عنوان سطح شاهد، آبياري تا 50 درصد مرحله سنبله دهي و آبياري تا 50 درصد مرحله چكمه زني)، كودهاي بيولوژيك در چهار سطح (عدم كاربرد كود زيستي، G. mosseae، باكتري هاي محرك رشد (Psedomunas putida strain 186 و Azotobacter chrocoococum strain 5)، كاربرد توأم G. mosseae و باكتري هاي محرك رشد) و محلول‌پاشي با نانواكسيد روي در چهار سطح (صفر، 0.3، 0.6 و 0.9 گرم در ليتر) بودند. از يك مدل خطي دو تكه اي براي كمي كردن شاخص هاي مربوط به پر شدن دانه استفاده گرديد. نتايج نشان داد با افزايش محدوديت آبي عملكرد، سرعت پر شدن دانه و حداكثر وزن دانه كاهش يافت. مقايسه ميانگين ها نشان داد بالاترين عملكرد (663.26 گرم در مترمربع)، سرعت پر شدن دانه (0.00304 گرم در روز)، طول دوره پر شدن (41.5 روز)، دوره مؤثر پر شدن دانه (25.6 روز) و حداكثر وزن دانه (0.078 گرم) در حالت كاربرد توأم باكتري هاي محرك رشد و ميكوريز، محلول‌پاشي 0.9 گرم در ليتر نانواكسيد روي و آبياري كامل به دست آمد. نتايج نشان داد كه قطع آبياري در مرحله سنبله دهي و چكمه زني به ترتيب عملكرد دانه را 22 و 42 درصد كاهش داد و استفاده از كودهاي بيولوژيك و نانواكسيد روي به ترتيب 52 و 53 درصد از اين كاهش عملكرد را جبران كرد.