اثر اندازه بذر بر عملكرد، ويژگي‏هاي زراعي و تحمل به تنش خشكي نخود

اندازه بذر به‏عنوان يكي از ويژگي‏هاي مهم و موثر بر عملكرد دانه و رشد و نمو در اغلب گياهان زراعي، نقش شناخته شده‌اي دارد. به منظور مطالعه تاثير اندازه بذر ژنوتيپ‌هاي نخود بر تحمل خشكي، آزمايشي با استفاده از طرح دوبار خرد شده بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي و طي سه سال زراعي (1392-1389) انجام شد. سطوح تنش خشكي شامل يك‌بار آبياري بلافاصله پس از كاشت، دوبار آبياري و سه بار آبياري هركدام به فاصله يك‌ماه پس از كاشت در كرت‌هاي اصلي و ژنوتيپ‌ها شامل آرمان ، آزاد ، ILC 482 و يك توده بومي تركيه در كرت‌هاي اصلي دوم و سه اندازه بذر(درشت با قطر بيش از هشت ميلي‌متر، متوسط با قطر شش تا هشت ميلي‌متر و ريز با قطر كمتر از شش ميلي‌متر) در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. تاريخ گلدهي و رسيدن، طول دوره پر شدن دانه، قدرت رشد در شروع گلدهي و رسيدن، ارتفاع بوته، وزن صد دانه، شاخص برداشت، عملكرد زيست توده و دانه تجزيه و تحليل گرديد. با استفاده از شاخص‌هاي مختلف تحمل به تنش خشكي (SSI،STI،TOL،MP و GMP) و از روي عملكرد و نيز روش رتبه‌بندي صفات، ميزان تحمل به تنش در اندازه‌هاي متفاوت بذر و ژنوتيپ‌هاي آزمايشي برآورد شد. نتايج نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه متعلق به بذوري با اندازه متوسط و درشت (900 كيلوگرم در هكتار) بود. جمع‌بندي نتايج بر اساس رتبه‌بندي صفات و شاخص‌هاي تحمل به تنش نشان داد كه رقم آزاد متحمل‌ترين ژنوتيپ‌ آزمايشي به تنش خشكي بود. همچنين بذور با اندازه ريز در برابر تنش خشكي حساس‌تر و بذور درشت مقاوم‌تر بودند.