پهنه‏بندي استان گلستان از نظر توان و خلأ توليد گندم با استفاده از مدل شبيه ‏سازي SSM-Wheat

گندم (Triticum aestivum L.) يكي از مهمترين محصولات زراعي از جايگاه ويژه‌اي در كشور برخوردار است. يكي از راه‏هاي افزايش توليد، كاهش خلأ عملكرد است. در اين راستا با استفاده از مدل شبيه‏سازي SSM-Wheat و نرم‌افزار GIS ميزان توليد و خلأ عملكرد گندم در استان گلستان بررسي شد. بدين منظور، عملكرد بالقوه در شرايط آبي و ديم در سطح استان شبيه‏سازي و پهنه‏بندي عملكرد پتانسيل در محيط GIS انجام شد و سپس خلأ عملكرد و خلأ توليد نيز در شرايط آبي و ديم محاسبه شد. نتايج نشان داد كه با ارقام گندم مورد ارزيابي و روش‏هاي فعلي زراعي، ميانگين عملكرد بالقوه گندم آبي و ديم به‌ترتيب 8140 و 4930 كيلوگرم در هكتار است. همچنين توليد پتانسيل در شرايط آبي و ديم در استان برابر با 1.35 و 1.11 ميليون تن (جمع 2.469 ميليون تن) به‏دست آمد. در صورت شناسايي و رفع عوامل ايجاد كننده خلأ عملكرد در استان، مقدار كل توليد گندم از حدود يك ميليون تن فعلي (ميانگين 10 سال اخير) به 1.97 ميليون تن قابل افزايش است. براساس نتايج در استان گلستان، مهم‌ترين عوامل ايجاد كننده خلأ عملكرد گندم با ارقام و مديريت‌هاي زراعي فعلي، مديريت نادرست آبياري، نامناسب بودن ارقام مورد كشت و استفاده نامناسب از كودهاي پايه، سرك و كم‌مصرف است و براي رفع خلأ عملكرد، مصرف 165 تا 215 كيلوگرم بذر در هكتار، استفاده از بذرهاي گواهي شده ارقام مناسب براي كشت آبي و ديم، مصرف حداقل 50 كيلوگرم كود فسفر (معادل P2O5) در هنگام كشت، مصرف حداقل 95 كيلوگرم كود نيتروژن خالص در هكتار و يكپارچه‌سازي مزارع پيشنهاد مي‌شوند.