پديد آورندگان :
رحيمي زنجانبر، اميرحسين دانشگاه تهران - گروه زبانشناسي رايانشي , بستاني، فاطمه دانشگاه پيام نور واحد تهران جنوب - گروه ادبيات كودك و نوجوان , زارع، حسين دانشگاه پيام نور واحد تهران جنوب - گروه روانشناسي
كليدواژه :
نشانه شناسي , پساساختگرا , واسازي , دريدا , تحليل روانكاوي , مسابقه دات كام , نقد رمان نوجوان
چكيده فارسي :
نشانه شناسي يك روش خواندن متن است كه مي تواند جهت خوانشِ متن درون رويكردهاي گوناگوني به كار گرفته شود. مهم‌ترين رويكردِ پساساختگرا، واسازي است. اگرچه ساختگرايي مدعي است كه «زبان مي تواند از انسجام، پايداري و معنا پشتيباني كند»، اما در نقطۀ مقابل، «واسازي» ميخواهد، با به چالش كشيدنِ ادعاي ساختگرايان، نشان دهد: زبان و متن معاني روشن خودشان را نفي مي كنند و در ترديد مي افكنند. «واسازي» نقدِ تقابل هاي سلسله مراتبي اي است كه ساختار تفكّر غربي را تشكيل داده اند، تقابل هايي مانند درون/بيرون، حضور/غياب. با توجه به اينكه نشانه شناسي بررسي روابط نشانه ها و چگونگي سازوكار توليد معنا در متن است، پژوهش پيشِرو خوانشي نشانه شناختي را از رمان «مسابقه دات كام» بر اساس رويكرد واسازي دريدا و نظريات روانكاوانۀ فرويد ارائه مي دهد. در واقع، اين پژوهش با روش تحليلي-توصيفي و با رهيافت نظريۀ نشانه شناسي واسازي به بررسي روانكاوانۀ شخصيت ها، گفتمان ها، كنش هاي داستان مي پردازد. در راستاي اينكه هدف از نقد پساساختگرا ايجاد امكان دلالت هاي جديد در متن است، هدف تحليل پساساختگراي پيشِرو پاسخ به سه پرسش اساسي است: اول اينكه چه عوامل واسازياي در گفتمان ها و كنش هاي ناهشيار شخصيت هاي داستان مذكور، به مثابۀ نشانه رواني، موجود و مُمِدّ دگرخواني اي متباين با خوانشِ مسلطِ متن است؟ دوم، با التفاتي كه دريدا به نقش روانكاوي در فرآيند واسازي داشته است، چگونه نشانه ها، در جهت دگرخواني متن، تقابلِ نهاد/فراخود را در سه گانۀ فرويد ـ خود/ فراخود/ نهاد ـ واسازي مي نمايند؟ و سوم اينكه در متن مذكور چه نسبتي ميان سه گانۀ نيكولايوا ـ داستان كودك پيشاهبوطي/ كارناوالي/ پساهبوطي ـ با واسازي ديده ميشود؟ فقر پژوهشي در زمينۀ مطالعات نشانه شناختي ادبيات كودك و نوجوان در ايران و عدم توجه بسنده به مطالعات بين رشته اي لزوم پژوهش در اين زمينه را انكارناپذير مي نمايد. پژوهش پيشِرو براي نخستين بار خوانشي پساساختگرا از متني در گسترۀ ادبيات كودك و نوجوان در ايران ارائه و نيز نخستين بار است كه رابطۀ پساساختگرايي با خوانشِ روانشناختيِ متن را واكاوي مي نمايد.
چكيده لاتين :
Deconstruction is critiquing the hierarchical oppositions which comprise the basis of the western ideology system; oppositions such as in / out, presence / absence. To deconstruct and opposition is to show that it is not natural and inevitable but a construction, produced by discourses that rely on it, and to show that it is construction in a work of deconstruction that seeks to dismantle it - that is, not destroy it but give it a different structure and functioning. As a mode of reading, that is a "teasing out of warring forces of signification within a text", an investigation of the tension between modes of signification, as between the performative and constative dimensions of language. Semiology is a method of reading texts, such as deconstruction, which can be employed in a myiad of approaches while treating a text. Considering that semiology is the study of signs in a discource, the current research does a semiotics reading of the young adult novel ''Mosabeghe.com'' through the lens of Derrida’s deconstruction, as one of the most significant poststructuralist approaches. Since a poststructuralist analysis aims to introduce possibilities of new significations in the text, the poststructuralist reading of the named text results in a new reading, opposing the dominant method of reading texts. On the one hand, Derrida agrees with Freud that the structure of experience, as that of the trace, rests on absence and distance; thus, to do a psychoanalytic treatment of the text, the present research studies the relationship between Freud’s tripartite model, id/ego/superego, and Derrida’s method of «deconstruction» in the abovementioned story, as well as the relationship between Nicolajeva’s tripartite model-children’s story, prelapsarian / carnivalesque / postlapsarian, poststructuralist semiology. Considering noticeable lack of research in the field of semiology in children’s literature in Iran for the first time, and also strategically deconstructs the relationship between poststructuralism and psychoanalysis.
