تنوع ژنتيكي اكوتيپ‌هاي پونه (Mentha longifolia) در جنوب غرب ايران با استفاده از صفات مورفولوژيكي

پونه (Mentha longifolia syn. Mentha sylvestris) يكي از گياهان دارويي و معطر ارزشمند متعلق به خانواده نعناعيان است. به‌منظور بررسي تنوع ژنتيكي پونه‌هاي جنوب غرب ايران، 35 اكوتيپ از شش استان لرستان، اصفهان، فارس، خوزستان، كهگيلويه و بويراحمد و چهارمحال و بختياري مورد مطالعه قرار گرفت. براي بررسي صفات مورفولوژيكي در زمان گلدهي از هر رويشگاه، ده نمونه گياهي كامل انتخاب و هفده صفت كمي و كيفي براي هر اكوتيپ بررسي شد. نتايج نشان داد كه تنوع زيادي در بين اكوتيپ‌ها وجود دارد. تجزيه خوشه‌اي، اكوتيپ‌هاي مورد مطالعه را به چهار گروه مجزا تقسيم كرد. تجزيه به مؤلفه‌ها صفات مؤثر را در چهار گروه قرارداد كه درمجموع 81/5 درصد از واريانس كل را توجيه كردند. صفات تعداد شاخه فرعي، تعداد شاخه گل‌دهنده، تعداد گره و تعداد برگ در بوته در مؤلفه اول قرار گرفتند. طول گياه با صفات قطر شاخه اصلي و تعداد گره همبستگي مثبتي داشت، بنابراين از آن‌ها مي‌توان در برنامه‌هاي به‌نژادي به منظور افزايش عملكرد بهره جست. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد دو اكوتيپ شماره 6 و 13 (لرستان و فارس) به دليل داشتن صفات مطلوب و درنهايت ميزان اسانس بالا، پتانسيل خوبي براي كشت و توسعه زراعي دارند.