عنوان مقاله :
توسعه ي شاخص تجميعي خشكسالي (ADI) بر پايه تجزيه به مولفه هاي اصلي به منظور پايش خشكسالي كشاورزي در استان گلستان - ايران
پديد آورندگان :
قبايي سوق ، محمد - گروه مهندسي آب , قبايي سوق ، محمد - گروه مهندسي آب , زارع ابيانه ، حميد - گروه مهندسي آب , زارع ابيانه ، حميد - گروه مهندسي آب , مساعدي ، ابوالفضل - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست , مساعدي ، ابوالفضل - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست
كليدواژه :
مدل دو لايه توازن آب خاك , روش PCA , شاخص رطوبت خاك (SMI) , شاخص شدت خشكسالي پالمر , استان گلستان
چكيده فارسي :
شاخص‌هاي تك متغيره براي هدف و كاربردي مشخص تا حد زيادي مفيد مي‌باشند، اما تصوير جامعي از ويژگي‌هاي خشكسالي به عنوان يك پديده پيچيده‌ي اقليمي ارائه نمي‌نمايند. در اين پژوهش با محاسبه‌ي شاخص‌هاي مختلف خشكسالي به عنوان ورودي و استفاده از روش تجزيه به مولفه‌هاي اصلي (PCA)، شاخص تجميعي خشكسالي (ADI) جهت پايش خشكسالي كشاورزي در سطح استان گلستان توسعه داده شد. بدين منظور با استفاده از داده‌هاي روزانه هواشناسي در 10 ايستگاه تبخيرسنجي و سينوپتيك موجود در سطح استان گلستان مقادير پنج شاخص پركاربرد خشكسالي شامل: بارش استاندارد شده (SPI)، بارش تبخير و تعرق استاندارد شده (SPEI)، شاخص خشكسالي پالمر (PDSI)، شاخص Z (مشتق شده از شاخص پالمر) و شاخص رطوبت خاك (SMI) در مقياس ماهانه طي 33 سال زراعي برآورد شدند. سپس با اعمال روش PCA، شاخص ADI از تركيب خطي مولفه‌هاي حاصل از شاخص‌هاي ورودي براي هر يك از ايستگاه‌هاي مورد بررسي توسعه داده شد. بر پايه‌ي نتايج بدست آمده همبستگي قوي (بيشتر از 8/0) بين مقادير شاخص ADI و SPEI در نواحي مرطوب و ماه‌هاي آذر تا اسفند در ايستگاه‌هاي مورد بررسي مشاهده شد در حالي كه طي ماه‌هاي گرم سال شامل فروردين تا خرداد از مقدار ضريب همبستگي كاسته شده است. بررسي تطبيقي نتايج شاخص ADI با شاخص SPEI در ماه‌هاي مختلف سال به ويژه ماه‌هاي ارديبهشت و خرداد نشان مي‌دهد كه شاخص ADI به عنوان يك شاخص جامع مي‌تواند اثرات شاخص‌هاي خشكسالي ورودي نظير رطوبت خاك را منعكس و پايش جامع‌تري را در اختيار دهد.
عنوان نشريه :
تحقيقات منابع آب ايران
عنوان نشريه :
تحقيقات منابع آب ايران
